Ανταλλαγή λιγνιτικών μονάδων προτείνει ο Α.Ζερβός για το άνοιγμα της αγοράς
«Κοσμογονία» το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας μετά από δεκαετίες μονοπωλίου, λέει ο πρόεδρος της ΔΕΗ (Φωτογραφία: ΑΠΕ )
--------------------------------------------------------------------------------
Προτείνετέ το 0
Προσθέστε την είδηση στις «ειδήσεις μου»
Ακούστε την είδηση
Μεγαλύτερη γραμματοσειρά
Μικρότερη γραμματοσειρά
Η είδηση σε PDF
Εκτύπωση
Αποστολή
--------------------------------------------------------------------------------
Αθήνα
Θέση της ελληνικής κυβέρνησης και της ΔΕΗ στο ζήτημα του ανοίγματος της αγοράς ενέργειας είναι η ανταλλαγή λιγνιτικών μονάδων με αντίστοιχες άλλες εναλλακτικές του εξωτερικού, όπως ανέφερε την Τετάρτη ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ στην επιτροπή ΔΕΚΟ της Βουλής.
Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι η αύξηση των οικιακών τιμολογίων θα πλήξει κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα ενώ χαρακτήρισε «κοσμογονία» για τη ΔΕΗ το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας, μετά από δεκαετίες μονοπωλίου.
Μιλώντας στην Επιτροπή, ο Α.Ζερβός ανέφερε πως η ΔΕΗ θέτει ως επείγοντα στόχο την στροφή και το άνοιγμα στις ξένες αγορές και λόγω των προβλέψεων του μνημονίου, όπως ανακοίνωσε ενώπιον της Επιτροπής ΔΕΚΟ της Βουλής ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης Αρθούρος Ζερβός.
Εξάλλου στο πλαίσιο των στρατηγικών δράσεων ο κ. Ζερβός γνωστοποίησε την προώθηση επενδύσεων ύψους 2 δισ. ευρώ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραγωγής 1000 μεγαβάτ.
Ο πρόεδρος της ΔΕΗ παραδέχθηκε ότι η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας έχει επιφέρει στη χώρα μας απώλειες προς τους ανταγωνιστές της, δεδομένου ότι εκείνοι μπορούν με τη μέθοδο των εκπτώσεων να προσελκύσουν ή να αποσπάσουν πελάτες από τη ΔΕΗ η οποία δεν μπορεί να το πράξει λόγω της υπερδεσπόζουσας θέσης της.
Έτσι τα κέρδη της εταιρείας το τρέχον εννεάμηνο είναι μειωμένα κατά 30% σε σχέση με το 2009 φθάνοντας προ φόρων στα 688 εκ. ευρώ, λόγω κυρίως της μείωσης των πωλήσεων και της αύξησης των τιμών των καυσίμων.
«Έχουμε απώλεια μεριδίου της αγοράς κατά 3,2%, που αποτελεί το 8,2% στο εμπορικό κομμάτι, όπου γίνονται τα μεγάλα κέρδη», ανέφερε, ενώ παραδέχθηκε πως λόγω ακριβώς αυτού χάθηκε μεγάλο εμπορικό μέρος, αλλά ακόμη και από το γεγονός ότι λόγω της δραστικής μείωσης των αποδοχών στελεχών, από 25-40% πολλά από αυτά διάλεξαν την έξοδο προς ανταγωνίστριες εταιρείες.
«Αυτή η ισοπεδωτική λογική δημιούργησε μεγάλο πρόβλημα στη ΔΕΗ, η οποία μέχρι πρόσφατα ως μονοπώλιο δεν διέθετε τμήμα μάρκετιγκ" , είπε ο κ. Ζερβός.
Αναφορικά με την νέα τιμολογιακή πολιτική που θα αρχίσει να ισχύει από τις αρχές του επόμενου χρόνου ο πρόεδρος της επιχείρησης είπε ότι στην καλύτερη περίπτωση η ΔΕΗ θα καλύψει απλώς τα έξοδά της, χωρίς να έχει οικονομικά οφέλη, αλλά θα αρθούν οι στρεβλώσεις στην αγορά.
Παραδέχθηκε πάντως ότι η νέα πολιτική της αύξησης κυρίως των οικιακών τιμολογίων θα πλήξει κυρίως χαμηλά εισοδήματα, την ίδια ώρα που θα υπάρξουν μειώσεις στα εμπορικά τιμολόγια χάριν της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Σημείωσε πάντως πολύ χαμηλή ανταπόκριση δικαιούχων στα "κοινωνικά τιμολόγια" που αφορούν χαμηλές καταναλώσεις έως 800 κιλοβάτ το τετράμηνο και ταυτόχρονα ατομικό εισόδημα έως 12.000 ευρώ το χρόνο, όπου οι μειώσεις θα είναι από 20-30%.
Έτσι, έναντι των 1,2 εκατ. δικαιούχων των νέων κοινωνικών τιμολογίων, μόνον 100.000 αιτήσεις ένταξης έχουν κατατεθεί ως τώρα, προφανώς λόγω άγνοιας ή έλλειψης πληροφόρησης των καταναλωτών, ενώ για καταναλώσεις από 800-1600 κιλοβάτ η αύξηση των τιμολογίων θα είναι 2%.
Στην ενημέρωση του ο κ. Ζερβός έδωσε μεγάλη σημασία στη δημιουργία δύο ανεξάρτητων θυγατρικών εταιρειών της ΔΕΗ για τη διανομή και τη μεταφορά ενέργειας, όπως απαιτεί η κοινοτική νομοθεσία.
Για αυτό το ίδιο το θέμα της απελευθέρωσης της αγοράς και τι θα σημάνει από την έναρξη του νέου χρόνου, ο κ. Ζερβός είπε ότι πάντα ο ανταγωνισμός βαίνει προς όφελος των καταναλωτών.
Η μέχρι τώρα εμπειρία ειδικά στο θέμα της ηλεκτρικής ενέργειας δεν το έχει επιβεβαιώσει, αλλά στο Ηνωμένο Βασίλειο, πρώτα ήρθαν αυξήσεις των τιμολογίων και επακολούθησε μείωση.
«Παρ' όλα αυτά πιστεύω ότι θα είναι μία κοσμογονία για τη ΔΕΗ μετά από 60 χρόνια μονοπωλίου, και πιστεύω ότι θα προχωρήσουμε χωρίς τριγμούς με τη συνεργασία των εργαζομένων στην προοπτική επενδύσεων και στον περίγυρό μας στα Βαλκάνια".
Τέλος, ο ίδιος θεώρησε ως μεγάλη υπόθεση το κλίμα καλών σχέσεων, διαλόγου και συνεννόησης με τους εργαζομένους και το συνδικαλιστικό όργανο, με αποτέλεσμα στο χρόνο της θητείας του να μην έχει να αντιμετωπίσει απεργίες.
Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010
Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
της
για τον καθορισμό κριτηρίων και μέτρων χρηματοδότησης έργων επίδειξης σε εμπορική κλίμακα, τα οποία αποσκοπούν στην περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς, καθώς και έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
EL EL
Σχέδιο
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
της
για τον καθορισμό κριτηρίων και μέτρων χρηματοδότησης έργων επίδειξης σε εμπορική κλίμακα, τα οποία αποσκοπούν στην περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς, καθώς και έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,
Έχοντας υπόψη:
τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003 σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου[1], και ιδίως το άρθρο 10α παράγραφος 8 τρίτο εδάφιο,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου του 2008 ζήτησε από την Επιτροπή να προτείνει το συντομότερο δυνατόν ένα μηχανισμό παροχής κινήτρων για επενδύσεις των κρατών μελών και του ιδιωτικού τομέα ώστε να εξασφαλιστεί, μέχρι το 2015, η κατασκευή και λειτουργία έως 12 βιομηχανικών εγκαταστάσεων επίδειξης της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS).
(2) Με το άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/EΚ συστάθηκε μηχανισμός χρηματοδότησης έργων επίδειξης σε εμπορική κλίμακα που αποσκοπούν στην περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση CO2 και αποθήκευσή του σε γεωλογικούς σχηματισμούς (εφεξής «έργα επίδειξης CCS»), καθώς και έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (εφεξής «έργα επίδειξης ΑΠΕ»). Για να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του μηχανισμού αυτού, είναι αναγκαίο να καθοριστούν, αφενός οι κανόνες και τα κριτήρια επιλογής και εκτέλεσης των έργων αυτών και, αφετέρου, οι βασικές αρχές που θα διέπουν τη μετατροπή των δικαιωμάτων και τη διαχείριση των εσόδων.
(3) Στις 7 Οκτωβρίου 2009, η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωση «Επενδύσεις στην ανάπτυξη τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών», στην οποία τονίζεται ο ρόλος που θα διαδραματίσει η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Στρατηγικού Σχεδίου Ενεργειακών Τεχνολογιών (Σχέδιο ΣΕΤ), όσον αφορά τα αναγκαία έργα επίδειξης.
(4) Λαμβανομένων υπόψη των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να συναρτάται με την έγκριση από την Επιτροπή, σύμφωνα με τα άρθρα 107 και 108 της Συνθήκης, των κρατικών ενισχύσεων που ενδεχομένως περιλαμβάνει η συνολική χρηματοδοτική συνεισφορά του δημόσιου τομέα, ώστε να εξασφαλιστεί ο περιορισμός της χρηματοδότησης στην αναγκαία για την εκτέλεση και τη λειτουργία του έργου. Τα κράτη μέλη πρέπει επομένως να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με κάθε χρηματοδότηση που περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, ώστε να καταστεί δυνατός ο συντονισμός μεταξύ της διαδικασίας επιλογής έργων βάσει της παρούσας απόφασης και της αξιολόγησης των κρατικών ενισχύσεων.
(5) Η χρηματοδότηση που προβλέπεται στην παρούσα απόφαση δεν εντάσσεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορεί συνεπώς να συνδυάζεται με χρηματοδότηση από άλλα μέσα, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανάκαμψης (ΕΕΠΑ). Μπορεί επίσης να συνδυάζεται με δανειοδότηση μέσω του μηχανισμού χρηματοδότησης με επιμερισμό των κινδύνων που έχει συσταθεί από την Κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΤΕ).
(6) Προκειμένου να μην ανταγωνίζονται τα κράτη μέλη για την επιδότηση, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να οριστεί σε ποσοστό 50% των συναφών δαπανών, εκτός εάν το συνολικό ύψος της υπερβαίνει το όριο του 15% του συνόλου των διαθέσιμων δικαιωμάτων που αναφέρεται στην οδηγία 2003/87/EΚ, οπότε πρέπει να περιοριστεί στο 15% του συνόλου των διαθέσιμων δικαιωμάτων. Πρέπει επίσης να συμπληρώνει σημαντική συγχρηματοδότηση από τον φορέα εκμετάλλευσης. Για να μην είναι προνομιακή η μεταχείριση των έργων που χρηματοδοτούνται βάσει του ΕΕΠΑ, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να μειώνεται κατά το ποσό της χρηματοδότησης από το ΕΕΠΑ.
(7) Η συγκρότηση ευρωενωσιακού προγράμματος επίδειξης, απαρτιζόμενου από τα βέλτιστα έργα που καλύπτουν ευρύ φάσμα τεχνολογιών και εκτελούνται σε γεωγραφικές θέσεις ισόρροπα κατανεμημένες εντός του εδάφους, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας των κρατών μελών, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκώς με την επιλογή των έργων σε εθνική κλίμακα. Η επιλογή πρέπει επομένως να πραγματοποιείται στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προκειμένου να εξασφαλιστεί συνοχή με τις εθνικές διαδικασίες επιλογής και χρηματοδότησης, τα κράτη μέλη πρέπει να είναι υπεύθυνα για τη συγκέντρωση των υποβαλλόμενων από τους χορηγούς αιτήσεων χρηματοδότησης και για την αξιολόγηση των έργων με βάση τα κριτήρια επιλεξιμότητας που καθορίζονται στην παρούσα απόφαση. Δεδομένου ότι τα χρηματοδοτούμενα βάσει της παρούσας απόφασης έργα θα συγχρηματοδοτούνται ως επί το πλείστον από τα κράτη μέλη, τα τελευταία πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν ποια έργα επιθυμούν να στηρίξουν και να διαβιβάζουν τις αντίστοιχες αιτήσεις προκειμένου να υποβληθούν στην ενωσιακή διαδικασία επιλογής. Στις περιπτώσεις που η χρηματοδότηση περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, η υποβολή των εν λόγω αιτήσεων δεν υποκαθιστά την κοινοποίηση κρατικής ενίσχυσης. Πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω ο ρόλος των κρατών μελών με επαναδιαβούλευση με τα σχετικά κράτη μέλη, προκειμένου να επιβεβαιώνονται, κατά περίπτωση, το ύψος και η διάρθρωση της συνολικής δημόσιας χρηματοδοτικής συνεισφοράς, καθώς και με την υποβολή του σχεδίου καταλόγου των επιλεγόμενων έργων στην επιτροπή κλιματικών μεταβολών για γνωμοδότηση, η οποία πρέπει να αφορά και την ποιότητα των έργων, πριν από τη λήψη των αποφάσεων κατακύρωσης.
(8) Λαμβάνοντας υπόψη την πείρα της στην επιλογή και χρηματοδότηση έργων, η Επιτροπή επιδίωξε τη συμμετοχή της ΕΤΕ στην εφαρμογή της παρούσας απόφασης. Η ΕΤΕ συμφώνησε να εκτελεί – κατόπιν αιτήματος, εξ ονόματος και για λογαριασμό της Επιτροπής – ορισμένα καθήκοντα σχετικά με την επιλογή των έργων, τη μετατροπή των δικαιωμάτων και τη διαχείριση των εσόδων. Οι ειδικοί όροι και προϋποθέσεις της συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής της ΕΤΕ, πρέπει να καθοριστούν με συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΤΕ, υποκείμενη σε έγκριση από τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΤΕ. Η αμοιβή της ΕΤΕ για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών πρέπει να προέρχεται από τα εισοδήματα που αποφέρει η εκ μέρους της διαχείριση των εσόδων.
(9) Τα διαθέσιμα έσοδα από τα 300 εκατ. δικαιώματα εκπομπής πρέπει να χορηγηθούν μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων σε δύο κύκλους, έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα, αφενός να χρηματοδοτούνται τα ώριμα έργα ήδη από τον πρώτο κύκλο και, αφετέρου, να διορθώνεται κατά τον δεύτερο κύκλο η τυχόν τεχνική ή γεωγραφική ανισορροπία. Όταν σε μια συγκεκριμένη υποκατηγορία έργων δεν παρατηρείται επαρκής ανταγωνισμός κατά τον πρώτο κύκλο, οι αποφάσεις κατακύρωσης για την υποκατηγορία αυτή πρέπει να μετατίθενται στον δεύτερο κύκλο με σκοπό τη μέγιστη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης. Οι αποφάσεις κατακύρωσης πρέπει να εκδοθούν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2011, για τον πρώτο κύκλο, και τις 31 Δεκεμβρίου 2013 για τον δεύτερο.
(10) Η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να απορροφηθεί αποκλειστικά από έργα στα οποία χρησιμοποιούνται τεχνολογίες καινοτόμες ως προς τις τελευταίες εξελίξεις σε κάθε καίριο επιμέρους τεχνολογικό κλάδο. Οι τεχνολογίες αυτές πρέπει να μην είναι ακόμη διαθέσιμες στο εμπόριο, αλλά να είναι αρκούντως ώριμες για επίδειξη σε προεμπορική κλίμακα. Πρέπει να παρουσιάζουν εύλογες προοπτικές επιτυχίας της επίδειξης, λαμβανομένου υπόψη ότι οι τεχνολογικοί κίνδυνοι είναι αναπόφευκτοι, η δε προτεινόμενη κλίμακα επίδειξης πρέπει να είναι τέτοια ώστε να μην αναμένονται σημαντικά πρόσθετα προβλήματα κατά την περαιτέρω κλιμάκωση. Οι εν λόγω τεχνολογίες πρέπει επίσης να διαθέτουν υψηλό δυναμικό μαζικής εφαρμογής και, κατ’ επέκταση, να προσφέρουν σημαντικές προοπτικές οικονομικά συμφέρουσας μείωσης του CO2, τόσο στην Ένωση, όσο και σε παγκόσμια κλίμακα. Για τον λόγο αυτό, επιλέξιμα για χρηματοδότηση πρέπει να είναι μόνο έργα που ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες και πληρούν ειδικές απαιτήσεις, οι οποίες καθορίζονται στην παρούσα απόφαση.
(11) Για να εξασφαλιστεί τεχνολογική ποικιλία, πρέπει κατ’ αρχάς να χρηματοδοτηθούν οκτώ έργα επίδειξης CCS (τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία ανά κατηγορία έργων, τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε ταμιευτήρες υδρογονανθράκων και τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε αλμυρούς υδροφορείς) και ένα έργο ανά υποκατηγορία έργων ΑΠΕ. Εάν υπάρχουν επαρκείς πόροι, πρέπει να είναι δυνατή η χρηματοδότηση περισσότερων έργων, με ταυτόχρονη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ. Παράλληλα, για να εξασφαλιστεί γεωγραφική ισορροπία, πρέπει να χρηματοδοτηθούν τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία έργα ανά κράτος μέλος. Τα έργα που προορίζονται να υλοποιηθούν στο έδαφος πολλών κρατών μελών, ως εκ της φύσεώς τους, πρέπει να μην υπόκεινται στον περιορισμό των κριτηρίων αυτών.
(12) Πρέπει να επιλεγούν, κατ’ αρχήν, έργα που πληρούν τις απαιτήσεις για τον αριθμό έργων ανά κατηγορία με την καλύτερη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας. Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η άριστη αξιοποίηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων, πρέπει να είναι δυνατή η επιλογή άλλων έργων επίδειξης CCS ή ΑΠΕ, εάν μια οριακά μικρότερη αποτελεσματικότητα ως προς το κόστος αντισταθμίζεται από σημαντική μείωση του συνολικού κόστους.
To be deleted in the definitive text published in the Official Journal of the EU
(13)
(14) Προκειμένου να εξασφαλιστεί η σύμφωνη με το χρονοδιάγραμμα έναρξη της εκμετάλλευσης των έργων που θα επιλεγούν και η αποδοτική χρήση των χρηματοδοτικών πόρων, οι αποφάσεις κατακύρωσης πρέπει να συναρτώνται με την έκδοση όλων των σχετικών εθνικών αδειών σύμφωνα με τις αντίστοιχες απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης, καθώς και με τη λήψη των τελικών επενδυτικών αποφάσεων από τους χορηγούς εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος από την έκδοση των αποφάσεων κατακύρωσης.
(15) Τα κράτη μέλη πρέπει να εκταμιεύουν τα έσοδα προς διάθεση στα έργα βάσει νομικά δεσμευτικών πράξεων. Όπως επιβάλλει η οδηγία 2003/87/EΚ, η εκταμίευση πρέπει να είναι ετήσια και να βασίζεται, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, στην αποθηκευθείσα ποσότητα CO2 που δηλώνεται, παρακολουθείται και επαληθεύεται σύμφωνα με την οδηγία 2003/87/EΚ ή, προκειμένου για έργα επίδειξης ΑΠΕ, στην παραγόμενη ποσότητα ενέργειας. Στις περιπτώσεις, όμως, που τα κράτη μέλη εγγυώνται την επιστροφή της τυχόν καθ’ υπέρβαση χρηματοδότησης, πρέπει να είναι δυνατή η εκταμίευση μέρους ή του συνόλου του ποσού με το οποίο πρόκειται να χρηματοδοτηθεί ένα έργο, πριν από την έναρξη της εκμετάλλευσής του. Με δεδομένη την ιδιαίτερη σημασία της διάδοσης των γνώσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων επίδειξης, οι χρηματοδοτικοί πόροι πρέπει να εκταμιεύονται μόνον εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις που αφορούν τη διάδοση των γνώσεων.
(16) Τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής κλιματικών μεταβολών,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
Αντικείμενο
Η παρούσα απόφαση ορίζει κανόνες και κριτήρια για:
(1) την επιλογή των έργων επίδειξης CCS σε εμπορική κλίμακα («έργα επίδειξης CCS») και των έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές («έργα επίδειξης ΑΠΕ») που αναφέρονται στην οδηγία 2003/87/EΚ·
(2) τη μετατροπή των δικαιωμάτων που αναφέρονται στην οδηγία 2003/87/EΚ σε χρηματοδοτικούς πόρους διαθέσιμους για τη στήριξη έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ, καθώς και τη διαχείριση των σχετικών εσόδων·
(3) την εκταμίευση των εσόδων και την εκτέλεση των έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ.
Η παρούσα απόφαση, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που αφορούν τη χρηματική αποτίμηση των δικαιωμάτων εκπομπής, εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των λοιπών εκτελεστικών πράξεων που θεσπίζονται σύμφωνα με την οδηγία 2003/87/EΚ.
Άρθρο 2
Γενικές αρχές
1. Τα δικαιώματα από το απόθεμα για τους νεοεισερχόμενους, τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/EΚ, ανέρχονται σε 300 εκατομμύρια.
2. Τα έργα επίδειξης CCS και ΑΠΕ επιλέγονται για χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης μέσω δύο κύκλων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, οι οποίοι οργανώνονται από την Επιτροπή, απευθύνονται στα κράτη μέλη και καλύπτουν, ο μεν πρώτος το ισοδύναμο 200 εκατ. δικαιωμάτων, ο δε δεύτερος το ισοδύναμο 100 εκατ. δικαιωμάτων και το αδιάθετο υπόλοιπο του πρώτου κύκλου.
3. Με την επιφύλαξη του άρθρου 10α παράγραφος 8 τέταρτο εδάφιο τέταρτη φράση της οδηγίας 2003/87/EΚ, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης ανέρχεται σε ποσοστό 50% των συναφών δαπανών. Σε περίπτωση που η συνολική αιτούμενη δημόσια χρηματοδότηση είναι μικρότερη από το 50% των συναφών δαπανών, χορηγείται βάσει της παρούσας απόφασης το σύνολο των αιτούμενων δημόσιων χρηματοδοτικών πόρων.
Ωστόσο, σε περίπτωση συνδυασμού χρηματοδότησης βάσει της παρούσας απόφασης με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανάκαμψης (ΕΕΠΑ), η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης μειώνεται κατά το ποσό της χρηματοδότησης από το ΕΕΠΑ.
Άρθρο 3
Συναφείς δαπάνες
1. Για τους σκοπούς του άρθρου 2 παράγραφος 3 ισχύουν οι κανόνες των παραγράφων 2 έως 6 του παρόντος άρθρου.
2. Συναφείς δαπάνες των έργων επίδειξης CCS είναι οι επενδυτικές δαπάνες που βαρύνουν το έργο λόγω της εφαρμογής τεχνολογίας CCS, αφαιρουμένης της καθαρής παρούσας αξίας της βέλτιστης εκτίμησης των λειτουργικών εσόδων και εξόδων που οφείλονται στην εφαρμογή της τεχνολογίας CCS κατά τα πρώτα 10 έτη εκμετάλλευσης.
3. Συναφείς δαπάνες των έργων επίδειξης ΑΠΕ είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που βαρύνουν το έργο λόγω της εφαρμογής καινοτόμου τεχνολογίας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αφαιρουμένης της καθαρής παρούσας αξίας της βέλτιστης εκτίμησης των λειτουργικών εξόδων και εσόδων που προκύπτουν κατά τα πρώτα 5 έτη, σε σύγκριση με τη συμβατική παραγωγή με την ίδια δυναμικότητα από πλευράς ενεργού παραγωγής ενέργειας.
4. Οι επενδυτικές δαπάνες που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 καλύπτουν το κόστος των επενδύσεων σε γήπεδα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμό.
Επιτρέπεται επίσης να αφορούν επενδύσεις σε μεταφορά τεχνολογίας και άδειες εκμετάλλευσης τεχνογνωσίας (εφεξής «άυλα περιουσιακά στοιχεία»), εφόσον συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) το άυλο περιουσιακό στοιχείο μπορεί να θεωρηθεί αποσβέσιμο·
β) το άυλο περιουσιακό στοιχείο αποκτάται με αγοραίους όρους στη χαμηλότερη δυνατή τιμή·
γ) το άυλο περιουσιακό στοιχείο παραμένει στις εγκαταστάσεις του αποδέκτη για μία πενταετία τουλάχιστον.
Εάν το άυλο περιουσιακό στοιχείο πωληθεί πριν λήξει η πενταετία που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο στοιχείο γ), το προϊόν της πώλησης αφαιρείται από τις συναφείς δαπάνες.
5. Τα καθαρά λειτουργικά έξοδα και έσοδα που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 βασίζονται στη βέλτιστη εκτίμηση των δαπανών λειτουργίας που βαρύνουν το έργο όσον αφορά το κόστος παραγωγής και σε αυτά συνυπολογίζονται τα ενδεχόμενα πρόσθετα έσοδα που προέρχονται από καθεστώτα στήριξης, έστω και αν δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης, το αποφευγόμενο κόστος και τα ισχύοντα φορολογικά κίνητρα.
Άρθρο 4
Ο ρόλος της ΕΤΕ
Η ΕΤΕ εκτελεί τα καθήκοντά της δυνάμει της παρούσας απόφασης κατόπιν αιτήματος, εξ ονόματος και για λογαριασμό της Επιτροπής, η οποία φέρει την ευθύνη έναντι τρίτων.
Η ΕΤΕ αμείβεται για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών από τα εισοδήματα που αποφέρει η εκ μέρους της διαχείριση των εσόδων.
Η Επιτροπή και η ΕTΕ συνάπτουν συμφωνία στην οποία καθορίζονται οι ειδικοί όροι και προϋποθέσεις που διέπουν την εκτέλεση των καθηκόντων της ΕΤΕ.
Άρθρο 5
Διαδικασία επιλογής
1. Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Τα κράτη μέλη συγκεντρώνουν τις αιτήσεις χρηματοδότησης έργων τα οποία πρόκειται να υλοποιηθούν στο έδαφός τους.
Ωστόσο, στις περιπτώσεις που ένα έργο προορίζεται να υλοποιηθεί στο έδαφος περισσότερων του ενός κρατών μελών (εφεξής «διασυνοριακό έργο»), το κράτος μέλος στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση χρηματοδότησης ενημερώνει τα λοιπά ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και συνεργάζεται με αυτά, προκειμένου να ληφθεί κοινή απόφαση σχετικά με την υποβολή της πρότασης για το έργο από το εν λόγω κράτος μέλος.
3. Τα κράτη μέλη κρίνουν αν τα έργα πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του άρθρου 6. Εφόσον η απάντηση είναι καταφατική και το κράτος μέλος στηρίζει το έργο, υποβάλλει την πρόταση στην ΕΤΕ και ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή.
Κατά την υποβολή των προτάσεων για χρηματοδότηση, το κράτος μέλος παρέχει, για κάθε έργο, τις ακόλουθες πληροφορίες:
α) συναφείς δαπάνες που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 3, σε ευρώ·
β) συνολική αιτούμενη δημόσια χρηματοδότηση, σε ευρώ, η οποία ισούται με τις συναφείς δαπάνες, αφαιρουμένης της ενδεχόμενης συνεισφοράς του φορέα εκμετάλλευσης στις δαπάνες αυτές·
γ) βέλτιστη εκτίμηση της καθαρής παρούσας αξίας των πρόσθετων εσόδων που προέρχονται από καθεστώτα στήριξης, όπως υπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 5·
δ) για τα έργα επίδειξης CCS, συνολική ποσότητα CO2 που προβλέπεται να αποθηκευθεί κατά την πρώτη δεκαετία εκμετάλλευσης και, για τα έργα επίδειξης ΑΠΕ, συνολική ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται να παραχθεί κατά την πρώτη πενταετία εκμετάλλευσης.
Το κράτος μέλος γνωστοποιεί επίσης στην Επιτροπή κάθε χρηματοδότηση έργου που περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, ώστε να είναι δυνατός ο συντονισμός μεταξύ της διαδικασίας επιλογής και της αξιολόγησης των κρατικών ενισχύσεων.
4. Με βάση τις προτάσεις που υποβάλλονται κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, η EΤΕ αξιολογεί την οικονομική και τεχνική βιωσιμότητα των έργων (οικονομική και τεχνική δέουσα επιμέλεια) σύμφωνα με το άρθρο 7.
Εφόσον το αποτέλεσμα της αξιολόγησης είναι θετικό, η ΕΤΕ διατυπώνει συστάσεις προς την Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 8, για την έκδοση αποφάσεων κατακύρωσης.
5. Με βάση τις συστάσεις που αναφέρονται στη παράγραφο 4 και ύστερα από επαναδιαβούλευση με τα σχετικά κράτη μέλη, προκειμένου να επιβεβαιώνονται, κατά περίπτωση, το ύψος και η διάρθρωση της συνολικής δημόσιας χρηματοδοτικής συνεισφοράς, καθώς και από γνωμοδότηση της επιτροπής κλιματικών μεταβολών σύμφωνα με το άρθρο 3 της απόφασης 1999/468/ΕΚ, η Επιτροπή εκδίδει αποφάσεις κατακύρωσης που απευθύνονται στα αντίστοιχα κράτη μέλη και περιλαμβάνουν την κατακυρωθείσα χρηματοδότηση των σχετικών έργων, σε ευρώ.
Άρθρο 6
Κριτήρια επιλεξιμότητας
1. Επιλέξιμα για χρηματοδότηση είναι τα έργα που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
α) τα έργα πρέπει να ανήκουν σε μία από τις κατηγορίες του παραρτήματος Ι μέρος Α·
β) τα έργα πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του παραρτήματος Ι μέρος B·
γ) τα έργα που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι μέρος A σημείο II πρέπει να έχουν καινοτόμο χαρακτήρα, δηλ. οι υφιστάμενες αποδεδειγμένες τεχνολογίες δεν είναι επιλέξιμες.
2. Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 1, σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος αδυνατεί να υποβάλει στην ΕΤΕ, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 3, προτάσεις για έργα οποιασδήποτε από τις υποκατηγορίες του παραρτήματος Ι μέρος Α σημείο ΙΙ, τα οποία τηρούν τα σχετικά κατώτατα όρια, το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί να υποβάλει προτάσεις για έργα που υπολείπονται των σχετικών κατωτάτων ορίων, οι οποίες θεωρούνται επιλέξιμες για χρηματοδότηση.
Άρθρο 7
Οικονομική και τεχνική δέουσα επιμέλεια
Η EΤΕ αξιολογεί με τη δέουσα επιμέλεια κάθε προτεινόμενο έργο, σύμφωνα με τις προδιαγραφές των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, καλύπτοντας τουλάχιστον τις ακόλουθες πτυχές:
(1) τεχνικό αντικείμενο,
(2) κόστος,
(3) χρηματοδότηση,
(4) εκτέλεση,
(5) εκμετάλλευση,
(6) περιβαλλοντικές επιπτώσεις,
(7) διαδικασίες προμηθειών.
Άρθρο 8
Επιλογή των έργων
1. Χρηματοδοτούνται οκτώ έργα που εμπίπτουν στο παράρτημα Ι μέρος Α σημείο Ι (έργα επίδειξης CCS) και ένα έργο ανά υποκατηγορία έργων που καθορίζεται στο παράρτημα Ι μέρος Α σημείο ΙΙ (έργα επίδειξης ΑΠΕ).
Ωστόσο, εάν το επιτρέπουν οι πόροι, είναι δυνατόν να χρηματοδοτηθούν περισσότερα έργα, με ταυτόχρονη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ.
Σε περίπτωση υποβολής μόνο μιας ή δύο προτάσεων για δεδομένη υποκατηγορία, η Επιτροπή εκτιμά τις πιθανές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό για την επιλογή στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης και, εάν είναι σκόπιμο, μπορεί να αποφασίσει να μεταθέσει στον δεύτερο κύκλο τη λήψη των αποφάσεων κατακύρωσης για την υποκατηγορία αυτή.
2. Τα έργα κατατάσσονται κατ’ αύξουσα σειρά κόστους ανά μοναδιαία επίδοση. Τα έργα επίδειξης CCS κατατάσσονται σε ενιαία ομάδα. Τα έργα επίδειξης ΑΠΕ κατατάσσονται ανά υποκατηγορία έργων που καθορίζεται στο παράρτημα Ι μέρος Α σημείο ΙΙ.
Για τους σκοπούς του πρώτου εδαφίου, το κόστος ανά μοναδιαία επίδοση υπολογίζεται ως το πηλίκο του αθροίσματος των ποσών που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχεία β) και γ) δια της επίδοσης. Επίδοση είναι η συνολική ποσότητα CO2 που προβλέπεται να αποθηκευθεί κατά την πρώτη δεκαετία εκμετάλλευσης, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, ή η συνολική ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται να παραχθεί κατά την πρώτη πενταετία εκμετάλλευσης, στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ.
Εφόσον το οικείο κράτος μέλος επιβεβαιώσει, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 5, ότι η δημόσια χρηματοδοτική συνεισφορά είναι επαρκής, τα έργα επιλέγονται ως εξής:
α) Στην περίπτωση των έργων επίδειξης CCS, επιλέγονται κατά σειρά τα έργα που βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης, υπό τον όρο ότι τηρούνται τα ακόλουθα κριτήρια:
1) επιλέγονται τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία έργα ανά κατηγορία έργων,
2) επιλέγονται τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε ταμιευτήρες υδρογονανθράκων και
3) επιλέγονται τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε αλμυρούς υδροφορείς.
Εάν η επιλογή ενός έργου συνεπάγεται ότι δεν θα τηρηθούν τα κριτήρια των σημείων 1) έως 3), δεν επιλέγεται το έργο αυτό και εξετάζεται η επιλογή του επόμενου στη σειρά κατάταξης έργου. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται μέχρι να επιλεγούν οκτώ έργα.
β) Στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ, επιλέγεται το έργο που έχει καταταχθεί στην πρώτη θέση σε κάθε υποκατηγορία. Εάν σε οποιονδήποτε κύκλο υποβολής προτάσεων δεν προταθούν έργα επιλέξιμα και βιώσιμα από οικονομικής και τεχνικής πλευράς για μία η περισσότερες υποκατηγορίες έργων, χρηματοδοτείται αντίστοιχος αριθμός πρόσθετων έργων που ανήκουν σε άλλες υποκατηγορίες της ίδιας κατηγορίας έργων. Οι σχετικές λεπτομέρειες καθορίζονται στην πρόσκληση υποβολής προτάσεων κατά το άρθρο 5 παράγραφος 1.
Το σύνολο των επιλεγόμενων έργων επίδειξης CCS αποτελεί την «ομάδα CCS», ενώ το σύνολο των επιλεγόμενων έργων επίδειξης ΑΠΕ αποτελεί την «ομάδα ΑΠΕ».
3. Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 1, σε περίπτωση που η συνολική αιτούμενη χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης υπερβαίνει τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους, ο αριθμός των επιλεγόμενων έργων μειώνεται κατά τρόπο ώστε η αιτούμενη χρηματοδότηση να μειωθεί κατά την ίδια αναλογία σε κάθε ομάδα της παραγράφου 2 τέταρτο εδάφιο.
Για κάθε ομάδα ανακαλείται πρώτα η επιλογή του έργου με το υψηλότερο κόστος ανά μοναδιαία επίδοση και, κατόπιν, του έργου με το υψηλότερο κόστος ανά μοναδιαία επίδοση σε άλλη κατηγορία. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται μέχρι να καλυφθεί η αιτούμενη χρηματοδότηση από τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους.
4. Με την επιφύλαξη της ύπαρξης προτάσεων που έχουν υποβληθεί στην ΕΤΕ κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 παράγραφος 3 και για τις οποίες η ΕΤΕ έχει διατυπώσει συστάσεις προς την Επιτροπή για την έκδοση αποφάσεων κατακύρωσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 παράγραφος 4, χρηματοδοτούνται τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία έργα στο ίδιο κράτος μέλος.
Ωστόσο, το πρώτο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στα διασυνοριακά έργα.
Άρθρο 9
Αποφάσεις κατακύρωσης
Οι αποφάσεις κατακύρωσης συναρτώνται με την έκδοση όλων των σχετικών εθνικών αδειών σύμφωνα με τις αντίστοιχες απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης, με την έγκριση από την Επιτροπή των κρατικών ενισχύσεων που ενδεχομένως έχουν χορηγηθεί για έργα, καθώς και με τη λήψη των τελικών επενδυτικών αποφάσεων από τους χορηγούς, διαδικασίες που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός 24 μηνών ή, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS σε αλμυρούς υδροφορείς, εντός 36 μηνών από την έκδοση των αποφάσεων κατακύρωσης.
Οι αποφάσεις κατακύρωσης παύουν να έχουν νομική ισχύ, εάν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του πρώτου εδαφίου.
Άρθρο 10
Μετατροπή των δικαιωμάτων και διαχείριση των εσόδων
1. Για τη μετατροπή των δικαιωμάτων και τη διαχείριση των εσόδων, η Επιτροπή ενεργεί εξ ονόματος των κρατών μελών.
2. Τα 300 εκατ. δικαιώματα που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 μεταβιβάζονται στην ΕΤΕ για μετατροπή και για τη διαχείριση των εσόδων.
3. Πριν από την έκδοση των αποφάσεων κατακύρωσης για κάθε κύκλο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, η ΕΤΕ πωλεί τα δικαιώματα για τον κύκλο αυτό.
Η ΕΤΕ διαχειρίζεται τα έσοδα και τα διαβιβάζει στα κράτη μέλη ανάλογα με τις ανάγκες εκταμίευσης σύμφωνα με το άρθρο 11.
Άρθρο 11
Εκταμίευση των εσόδων και χρήση των μη εκταμιευμένων εσόδων
1. Τα κράτη μέλη εκταμιεύουν τα έσοδα στους χορηγούς των έργων βάσει νομικά δεσμευτικών πράξεων, στις οποίες παρατίθενται τουλάχιστον τα ακόλουθα:
α) το έργο και η κατακυρωμένη χρηματοδότηση, σε ευρώ·
β) η ημερομηνία έναρξης εκμετάλλευσης·
γ) οι απαιτήσεις για τη διάδοση των γνώσεων σύμφωνα με το άρθρο 12·
δ) οι απαιτήσεις σχετικά με την εκταμίευση των εσόδων κατ’ εφαρμογή των παραγράφων 2 έως 6 του παρόντος άρθρου·
ε) οι απαιτήσεις σχετικά με την υποβολή εκθέσεων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 13·
στ) πληροφορίες σχετικά με τις προϋποθέσεις ισχύος των αποφάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 9.
Για τον πρώτο κύκλο των αναφερόμενων στο άρθρο 5 παράγραφος 1 προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, η ημερομηνία έναρξης εκμετάλλευσης, που αναφέρεται στο στοιχείο β) του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου πρέπει να είναι, το αργότερο, η 31η Δεκεμβρίου 2015.
2. Η εκταμίευση είναι ετήσια. Το εκταμιευόμενο ποσό αντιστοιχεί, για μεν τα έργα επίδειξης CCS, στο γινόμενο της ποσότητας CO2 που αποθηκεύθηκε κατά το σχετικό έτος, όπως αυτή έχει δηλωθεί, παρακολουθηθεί και επαληθευθεί σύμφωνα με τα άρθρα 14 και 15 της οδηγίας 2003/87/EΚ, επί το ποσοστό χρηματοδότησης, για δε τα έργα επίδειξης ΑΠΕ, στο γινόμενο της παραχθείσας ποσότητας ενέργειας επί το ποσοστό χρηματοδότησης.
Το ποσοστό χρηματοδότησης υπολογίζεται με διαίρεση της κατακυρωμένης χρηματοδότησης δια του 75% της συνολικής ποσότητας CO2 που προβλέπεται να αποθηκευθεί κατά την πρώτη δεκαετία εκμετάλλευσης, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, ή δια του 75% της συνολικής ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται να παραχθεί κατά την πρώτη πενταετία εκμετάλλευσης, στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ.
3. Η στήριξη για δεδομένο έτος εκταμιεύεται μόνον εάν πληρούνται για το έτος αυτό οι απαιτήσεις που αφορούν τη διάδοση των γνώσεων.
4. Η εκταμίευση περιορίζεται σε περίοδο δέκα ετών από την ημερομηνία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β), προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, και σε περίοδο πέντε ετών από την ίδια ημερομηνία, στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ. Το συνολικό ύψος των εκταμιευόμενων χρηματοδοτικών πόρων δεν υπερβαίνει σε καμία περίπτωση την κατακυρωμένη χρηματοδότηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο α).
5. Σε περίπτωση που το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος εγγυάται την επιστροφή στην ΕΤΕ της ενδεχόμενης χρηματοδότησης καθ’ υπέρβαση του ποσού που δικαιολογείται σύμφωνα με τις παραγράφους 2 έως 4, επιτρέπεται η εκταμίευση μέρους ή του συνόλου της χρηματοδότησης ενός έργου πριν από την έναρξη της εκμετάλλευσής του, με τρόπο που προβλέπεται ειδικά στην απόφαση κατακύρωσης.
6. Με την επιφύλαξη του άρθρου 4 δεύτερο εδάφιο, τα έσοδα που δεν εκταμιεύονται για έργα, καθώς και τα εισοδήματα που αποφέρει η διαχείριση των εσόδων χρησιμοποιούνται για τη συγχρηματοδότηση περαιτέρω έργων επίδειξης βάσει της παρούσας απόφασης, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015. Τα κράτη μέλη αποδίδουν στην ΕΤΕ τα έσοδα που δεν εκταμιεύθηκαν. Μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2015, οι χρηματοδοτικοί αυτοί πόροι περιέρχονται στα κράτη μέλη. Όταν ολοκληρωθεί η εκταμίευση, οι εν λόγω πόροι διαβιβάζονται στα κράτη μέλη σύμφωνα με τις γενικές αρχές του άρθρου 10α παράγραφος 7 της οδηγίας 2003/87/EΚ.
Άρθρο 12
Διάδοση των γνώσεων
Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι όλοι οι φορείς εκτέλεσης έργων, μέλη κοινοπραξιών, προμηθευτές και υπεργολάβοι που αποκομίζουν σημαντικό όφελος από την παρεχόμενη δημόσια χρηματοδότηση, όσον αφορά την ανάπτυξη του προϊόντος ή της υπηρεσίας τους, διαθέτουν τις πληροφορίες σχετικά με τα θέματα που απαριθμούνται στο παράρτημα II σε άλλους φορείς εκτέλεσης έργων, σε δημόσιες αρχές, ερευνητικά ιδρύματα, μη κυβερνητικές οργανώσεις και στο ευρύ κοινό σύμφωνα με τις περαιτέρω προδιαγραφές των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1.
Η διάδοση των πληροφοριών πραγματοποιείται σε ετήσια βάση και καλύπτει όλες τις πληροφορίες που προκύπτουν και αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας κατά τη διάρκεια δεδομένου έτους.
Άρθρο 13
Υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη
Κατά τις δύο περιόδους που αναφέρονται στο άρθρο 11 παράγραφος 4, τα κράτη μέλη υποβάλλουν στη Επιτροπή, έως τις 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους, εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση των έργων.
Οι εκθέσεις αυτές περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις ακόλουθες πληροφορίες για κάθε έργο:
(1) ποσότητα CO2 που αποθηκεύθηκε ή καθαρής ενέργειας που παρήχθη·
(2) χρηματοδοτικοί πόροι που εκταμιεύθηκαν·
(3) τυχόν σοβαρά προβλήματα κατά την εκτέλεση του έργου.
Άρθρο 14
Έκθεση
Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, η Επιτροπή υποβάλλει στην επιτροπή κλιματικών μεταβολών έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του κύκλου αυτού, στην οποία αναφέρει κατά πόσον απαιτείται τροποποίηση της παρούσας απόφασης με σκοπό να εξασφαλιστεί η γεωγραφική και τεχνική ισορροπία κατά τον δεύτερο κύκλο.
Άρθρο 15
Αποδέκτες
Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στα κράτη μέλη.
Βρυξέλλες,
Για την Επιτροπή
Μέλος της Επιτροπής
EL 5 EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I
Κριτήρια επιλεξιμότητας
A. Κατηγορίες έργων
I. Κατηγορίες έργων επίδειξης CCS (με κατώτατα όρια δυναμικότητας[2]):
- Ηλεκτροπαραγωγή: 250 MW, προ καύσης
- Ηλεκτροπαραγωγή: 250 MW, μετά την καύση
- Ηλεκτροπαραγωγή: 250 MW, καύση με οξυγόνο (oxyfuel)
- Βιομηχανικές εφαρμογές: α) εφαρμογή CCS σε διυλιστήρια, με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος από μία ή περισσότερες πηγές εντός του διυλιστηρίου, β) εφαρμογή CCS σε τσιμεντοκαμίνους με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος, γ) εφαρμογή CCS για την πρωτογενή παραγωγή στη σιδηρουργία και τη χαλυβουργία, με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος ή δ) εφαρμογή CCS για τη πρωτογενή παραγωγή αλουμινίου, με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος
II. Κατηγορίες έργων επίδειξης καινοτόμων ΑΠΕ (με κατώτατα όρια δυναμικότητας):
- Βιοενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε ενδιάμεσους φορείς βιοενέργειας – στερεούς, υγρούς ή λασπώδεις – με πυρόλυση, δυναμικότητας 40 kt/y (χιλιότονοι ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε ενδιάμεσους φορείς βιοενέργειας – στερεούς, υγρούς ή λασπώδεις – με φρύξη, δυναμικότητας 40 kt/y (χιλιότονοι ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε συνθετικό φυσικό αέριο ή αέριο σύνθεσης (syngas) ή/και σε ηλεκτρική ενέργεια με αεριοποίηση, δυναμικότητας 40 M Nm3/y (εκατ. κανονικά κυβικά μέτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος ή 100 GWh ηλεκτρικής ενέργειας ανά έτος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε βιοκαύσιμα ή βιορευστά ή/και σε ηλεκτρική ενέργεια, μεταξύ άλλων με αεριοποίηση με απευθείας θέρμανση, δυναμικότητας 15 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος ή 100 GWh ηλεκτρικής ενέργειας ανά έτος. Από την παρούσα υποκατηγορία εξαιρείται η παραγωγή συνθετικού φυσικού αερίου.
- μετατροπή λιγνοκυτταρινούχου πρώτης ύλης, π.χ. μαύρου υγρού ή/και προϊόντων πυρόλυσης ή φρύξης, σε κάθε είδους βιοκαύσιμο με αεριοποίηση εξαναγκασμένης ροής, δυναμικότητας 15 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε ηλεκτρική ενέργεια με απόδοση 48% βάσει της χαμηλότερης θερμικής αξίας (υγρασία 50%), ισχύος 40 MWe και άνω
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε αιθανόλη και ανώτερες αλκοόλες με χημικές και βιολογικές διεργασίες, δυναμικότητας 40 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης ή/και οικιακών αποβλήτων σε βιοαέριο, βιοκαύσιμα ή βιορευστά με χημικές και βιολογικές διεργασίες, δυναμικότητας 6 mio Nm3/y (εκατ. κανονικά κυβικά μέτρα ανά έτος) μεθανίου ή 10 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή αλγών (φυκών) ή/και μικροοργανισμών σε βιοκαύσιμα ή βιορευστά με βιολογικές ή/και χημικές διεργασίες, δυναμικότητας 40 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην περίπτωση των βιοκαυσίμων και βιορευστών πρέπει να πληρούνται τα κριτήρια αειφορίας που καθορίζονται στην οδηγία 2009/28/ΕΚ σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Τα βιοκαύσιμα και τα βιορευστά ορίζονται στην ίδια οδηγία.
- Συγκεντρωτικά ηλιακά συστήματα – υποκατηγορίες έργων:
- σύστημα παραβολικού κοίλου ή Fresnel, στο οποίο χρησιμοποιούνται τήγματα αλάτων ή άλλα, αβλαβή για το περιβάλλον ρευστά μεταφοράς θερμότητας, ονομαστικής ισχύος 30 MW
- σύστημα παραβολικού κοίλου ή Fresnel που λειτουργεί με βάση την άμεση παραγωγή ατμού, ονομαστικής ισχύος 30 MW. Η θερμοκρασία του άμεσα παραγόμενου ατμού στην έξοδο του ηλιακού πεδίου πρέπει να υπερβαίνει τους 500°C
- σύστημα ηλιακού πύργου που λειτουργεί με κύκλο υπέρθερμων ατμών (είτε πολλαπλοί πύργοι είτε συνδυασμός γραμμικών συλλεκτών-πύργου), ονομαστικής ισχύος 50 MW
- σύστημα ηλιακού πύργου στο οποίο χρησιμοποιούνται αέρας υπό πίεση, θερμοκρασίας άνω των 750 °C, και υβριδικός στρόβιλος ηλιακής ενέργειας/αερίου, ονομαστικής ισχύος 30 MW
- μεγάλης κλίμακας σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με ηλιακά συστήματα δίσκου (Stirling dish), με απόδοση μετατροπής ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική άνω του 20% και ονομαστική ισχύ τουλάχιστον 25 MW
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι εγκαταστάσεις επίδειξης μπορούν να περιλαμβάνουν ξηρή ψύξη, υβριδισμό και (προηγμένες) τεχνικές λύσεις για την αποθήκευση θερμότητας.
- Φωτοβολταϊκά συστήματα – υποκατηγορίες έργων:
- μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με συγκεντρωτές, ονομαστικής ισχύος 20 MW
- μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με τεχνολογία λεπτού υμενίου πυριτίου, πολλαπλών επαφών (multi-junction), ονομαστικής ισχύος 40 MW
- μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με τεχνολογία CIGS, ονομαστικής ισχύος 40 MW
- Γεωθερμική ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε εντατικά πεδία εφελκυσμού, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε εντατικά πεδία συμπίεσης, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε περιοχές με βαθιά συμπαγή ιζηματογενή και γρανιτικά πετρώματα και άλλες κρυσταλλικές δομές, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε βαθιά ασβεστολιθικά πετρώματα, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Επιλέξιμες είναι επίσης οι εφαρμογές στη συνδυασμένη παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας, με τα ίδια κατώτατα όρια ηλεκτρικής ισχύος
- Αιολική ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- υπεράκτια αιολικά συστήματα (ελάχιστο μέγεθος ανεμογεννητριών 6 MW), ονομαστικής ισχύος
40 MW
- υπεράκτια αιολικά συστήματα (ελάχιστο μέγεθος ανεμογεννητριών 8 MW), ονομαστικής ισχύος
40 MW
- υπεράκτια αιολικά συστήματα (ελάχιστο μέγεθος ανεμογεννητριών 10 MW), ονομαστικής ισχύος
40 MW
- πλωτά υπεράκτια αιολικά συστήματα, ονομαστικής ισχύος 25 MW
- χερσαίες ανεμογεννήτριες, βελτιστοποιημένες για σύνθετα εδάφη (π.χ. δασικές εκτάσεις, ορεινές περιοχές), ονομαστικής ισχύος 25 MW
- χερσαίες ανεμογεννήτριες, βελτιστοποιημένες για ψυχρά κλίματα (συμβατές με θερμοκρασίες κάτω των – 30 °C και συνθήκες ισχυρού παγετού), ονομαστικής ισχύος 25 MW
- Ωκεάνια ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- εγκαταστάσεις αξιοποίησης της κυματικής ενέργειας, ονομαστικής ισχύος 5 MW
- εγκαταστάσεις αξιοποίησης της ενέργειας των θαλάσσιων/παλιρροϊκών ρευμάτων, ονομαστικής ισχύος 5 MW
- μετατροπή ωκεάνιας θερμικής ενέργειας (OTEC) με ονομαστική ισχύ 10 MW
- Υδροηλεκτρική ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- ηλεκτροπαραγωγή με γεννήτριες υπεραγωγιμότητας σε υψηλή θερμοκρασία:
20 MW
- Διαχείριση κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (έξυπνα δίκτυα) – υποκατηγορίες έργων:
- διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτιστοποίηση για κατανεμημένες γεννήτριες μικρής και μεσαίας κλίμακας σε αγροτικό περιβάλλον, που λειτουργούν κυρίως με ηλιακή ενέργεια: 20 MW σε δίκτυο χαμηλής τάσης (ΧΤ) + 50 MW σε δίκτυο μεσαίας τάσης (ΜΤ)
- διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτιστοποίηση για κατανεμημένες γεννήτριες μικρής και μεσαίας κλίμακας σε αγροτικό περιβάλλον, που λειτουργούν κυρίως με αιολική ενέργεια: 20 MW σε δίκτυο ΧΤ + 50 MW σε δίκτυο ΜΤ
- διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτιστοποίηση για κατανεμημένες γεννήτριες μικρής και μεσαίας κλίμακας σε αστικό περιβάλλον: 20 MW σε δίκτυο ΧΤ + 50 MW σε δίκτυο ΜΤ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεν εξαιρείται η χρήση ενεργών φορτίων (ηλεκτρικοί θερμαντές/αντλίες θερμότητας κ.λπ.).
B. Απαιτήσεις για τα έργα
I. Κοινές απαιτήσεις:
- Πρέπει να τηρούνται τα κατώτατα όρια ισχύος/δυναμικότητας που καθορίζονται στο παράρτημα Α.
- Πρέπει να αποδεικνύεται ότι είναι ρεαλιστική η έναρξη εκμετάλλευσης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015, για τον πρώτο κύκλο.
- Πρέπει είτε να έχουν εκδοθεί όλες οι κατάλληλες εθνικές άδειες για το έργο και να πληρούν τις σχετικές απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης, είτε να έχουν αρχίσει όλες οι σχετικές διαδικασίες αδειοδότησης και να έχουν προχωρήσει επαρκώς, ώστε να διασφαλίζεται η έναρξη της εμπορικής εκμετάλλευσης το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2015, για τον πρώτο κύκλο υποβολής προτάσεων.
- Ο φορέας εκτέλεσης του έργου οφείλει να αναλαμβάνει δέσμευση για τη διάδοση των γνώσεων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 13.
- Τα έργα πρέπει να εκτελούνται στο έδαφος, στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα των κρατών μελών.
II. Έργα επίδειξης CCS:
- Σε κάθε έργο πρέπει να υλοποιείται ολόκληρη η αλυσίδα (δέσμευση, μεταφορά, αποθήκευση).
- Σε κάθε έργο επίδειξης πρέπει να εφαρμόζεται η ενσωμάτωση θερμότητας κατά τη δέσμευση που αποτελεί σκέλος της διεργασίας.
- Το ποσοστό δέσμευσης πρέπει να ισούται τουλάχιστον με 85% του CO2 των απαερίων στα οποία εφαρμόζεται η δέσμευση.
- Κάθε έργο πρέπει να περιλαμβάνει ανεξάρτητη ενότητα έρευνας με αντικείμενο την ασφάλεια των χώρων αποθήκευσης και τη βελτίωση των τεχνολογιών παρακολούθησης, ιδίως όσον αφορά τη μετακίνηση της άλμης, τις πιθανές πορείες της και τις επιπτώσεις της.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II
Απαιτήσεις για τη διάδοση των γνώσεων
A. Τεχνική εγκατάσταση και επιδόσεις
- αξιοπιστία
- δεσμευόμενο CO2
- επιδόσεις σε διαφορετικά επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των διαφορών μεταξύ αναμενόμενων και πραγματικών επιδόσεων
- αύξηση των αναγκών σε καύσιμα, ηλεκτρική ενέργεια, θερμότητα και σε ψύξη
- βασικές εισροές και εκροές και σχεδιασμός
- εντοπιζόμενα ζητήματα μελλοντικής έρευνας και ανάπτυξης
B. Κόστος
- κεφαλαιουχικές και λειτουργικές δαπάνες
- συνολικό κόστος και κόστος ανά μοναδιαία επίδοση (τόνος αποθηκευόμενου CO2, MWh παραγόμενης καθαρής ενέργειας)
Γ. Διαχείριση του έργου
- νομοθεσία/αδειοδότηση
- διαχείριση των εμπλεκομένων φορέων, συμπεριλαμβανομένης της αλληλεπίδρασης με τις κυβερνήσεις
- προγραμματισμός
- οργάνωση του έργου
Δ. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις
- αποτελεσματικότητα: μείωση των εκπομπών CO2 ανά μονάδα ενέργειας
- άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε συνθήκες αδιατάρακτης λειτουργίας
E. Υγεία και ασφάλεια
- συμβάντα και παρ’ ολίγον ατυχήματα (διαταραχή της λειτουργίας)
- συστήματα παρακολούθησης και επίλυσης προβλημάτων για την ιχνηλάτηση της ασφάλειας
- ζητήματα υγείας σε συνθήκες αδιατάρακτης λειτουργίας
ΣΤ. Επιδόσεις των χώρων αποθήκευσης CCS
- μοντέλα και προσομοιώσεις (ανάπτυξη του μετώπου θυσάνου CO2 – πίεσης)
- αποτελέσματα και προσαρμογές ιστορικής εναρμόνισης (history matching – απόφαση: κανονικότητα εντός εύρους απόκλισης ή σημαντική ανωμαλία που απαιτεί τη λήψη μέτρων)
- συμπεριφορά της άλμης που εκτοπίζεται ως αποτέλεσμα της εισαγωγής CO2
--------------------------------------------------------------------------------
[1] ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32
[2] Τα κατώτατα όρια δυναμικότητας CCS εκφράζονται σε μεικτή ηλεκτρική ισχύ εξόδου πριν από τη δέσμευση.
της
για τον καθορισμό κριτηρίων και μέτρων χρηματοδότησης έργων επίδειξης σε εμπορική κλίμακα, τα οποία αποσκοπούν στην περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς, καθώς και έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
EL EL
Σχέδιο
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
της
για τον καθορισμό κριτηρίων και μέτρων χρηματοδότησης έργων επίδειξης σε εμπορική κλίμακα, τα οποία αποσκοπούν στην περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση και αποθήκευση CO2 σε γεωλογικούς σχηματισμούς, καθώς και έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,
Έχοντας υπόψη:
τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 2003 σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου[1], και ιδίως το άρθρο 10α παράγραφος 8 τρίτο εδάφιο,
Εκτιμώντας τα ακόλουθα:
(1) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου του 2008 ζήτησε από την Επιτροπή να προτείνει το συντομότερο δυνατόν ένα μηχανισμό παροχής κινήτρων για επενδύσεις των κρατών μελών και του ιδιωτικού τομέα ώστε να εξασφαλιστεί, μέχρι το 2015, η κατασκευή και λειτουργία έως 12 βιομηχανικών εγκαταστάσεων επίδειξης της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS).
(2) Με το άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/EΚ συστάθηκε μηχανισμός χρηματοδότησης έργων επίδειξης σε εμπορική κλίμακα που αποσκοπούν στην περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση CO2 και αποθήκευσή του σε γεωλογικούς σχηματισμούς (εφεξής «έργα επίδειξης CCS»), καθώς και έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (εφεξής «έργα επίδειξης ΑΠΕ»). Για να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του μηχανισμού αυτού, είναι αναγκαίο να καθοριστούν, αφενός οι κανόνες και τα κριτήρια επιλογής και εκτέλεσης των έργων αυτών και, αφετέρου, οι βασικές αρχές που θα διέπουν τη μετατροπή των δικαιωμάτων και τη διαχείριση των εσόδων.
(3) Στις 7 Οκτωβρίου 2009, η Επιτροπή εξέδωσε την ανακοίνωση «Επενδύσεις στην ανάπτυξη τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών», στην οποία τονίζεται ο ρόλος που θα διαδραματίσει η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Στρατηγικού Σχεδίου Ενεργειακών Τεχνολογιών (Σχέδιο ΣΕΤ), όσον αφορά τα αναγκαία έργα επίδειξης.
(4) Λαμβανομένων υπόψη των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να συναρτάται με την έγκριση από την Επιτροπή, σύμφωνα με τα άρθρα 107 και 108 της Συνθήκης, των κρατικών ενισχύσεων που ενδεχομένως περιλαμβάνει η συνολική χρηματοδοτική συνεισφορά του δημόσιου τομέα, ώστε να εξασφαλιστεί ο περιορισμός της χρηματοδότησης στην αναγκαία για την εκτέλεση και τη λειτουργία του έργου. Τα κράτη μέλη πρέπει επομένως να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με κάθε χρηματοδότηση που περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, ώστε να καταστεί δυνατός ο συντονισμός μεταξύ της διαδικασίας επιλογής έργων βάσει της παρούσας απόφασης και της αξιολόγησης των κρατικών ενισχύσεων.
(5) Η χρηματοδότηση που προβλέπεται στην παρούσα απόφαση δεν εντάσσεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορεί συνεπώς να συνδυάζεται με χρηματοδότηση από άλλα μέσα, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανάκαμψης (ΕΕΠΑ). Μπορεί επίσης να συνδυάζεται με δανειοδότηση μέσω του μηχανισμού χρηματοδότησης με επιμερισμό των κινδύνων που έχει συσταθεί από την Κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΤΕ).
(6) Προκειμένου να μην ανταγωνίζονται τα κράτη μέλη για την επιδότηση, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να οριστεί σε ποσοστό 50% των συναφών δαπανών, εκτός εάν το συνολικό ύψος της υπερβαίνει το όριο του 15% του συνόλου των διαθέσιμων δικαιωμάτων που αναφέρεται στην οδηγία 2003/87/EΚ, οπότε πρέπει να περιοριστεί στο 15% του συνόλου των διαθέσιμων δικαιωμάτων. Πρέπει επίσης να συμπληρώνει σημαντική συγχρηματοδότηση από τον φορέα εκμετάλλευσης. Για να μην είναι προνομιακή η μεταχείριση των έργων που χρηματοδοτούνται βάσει του ΕΕΠΑ, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να μειώνεται κατά το ποσό της χρηματοδότησης από το ΕΕΠΑ.
(7) Η συγκρότηση ευρωενωσιακού προγράμματος επίδειξης, απαρτιζόμενου από τα βέλτιστα έργα που καλύπτουν ευρύ φάσμα τεχνολογιών και εκτελούνται σε γεωγραφικές θέσεις ισόρροπα κατανεμημένες εντός του εδάφους, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας των κρατών μελών, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκώς με την επιλογή των έργων σε εθνική κλίμακα. Η επιλογή πρέπει επομένως να πραγματοποιείται στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προκειμένου να εξασφαλιστεί συνοχή με τις εθνικές διαδικασίες επιλογής και χρηματοδότησης, τα κράτη μέλη πρέπει να είναι υπεύθυνα για τη συγκέντρωση των υποβαλλόμενων από τους χορηγούς αιτήσεων χρηματοδότησης και για την αξιολόγηση των έργων με βάση τα κριτήρια επιλεξιμότητας που καθορίζονται στην παρούσα απόφαση. Δεδομένου ότι τα χρηματοδοτούμενα βάσει της παρούσας απόφασης έργα θα συγχρηματοδοτούνται ως επί το πλείστον από τα κράτη μέλη, τα τελευταία πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν ποια έργα επιθυμούν να στηρίξουν και να διαβιβάζουν τις αντίστοιχες αιτήσεις προκειμένου να υποβληθούν στην ενωσιακή διαδικασία επιλογής. Στις περιπτώσεις που η χρηματοδότηση περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, η υποβολή των εν λόγω αιτήσεων δεν υποκαθιστά την κοινοποίηση κρατικής ενίσχυσης. Πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω ο ρόλος των κρατών μελών με επαναδιαβούλευση με τα σχετικά κράτη μέλη, προκειμένου να επιβεβαιώνονται, κατά περίπτωση, το ύψος και η διάρθρωση της συνολικής δημόσιας χρηματοδοτικής συνεισφοράς, καθώς και με την υποβολή του σχεδίου καταλόγου των επιλεγόμενων έργων στην επιτροπή κλιματικών μεταβολών για γνωμοδότηση, η οποία πρέπει να αφορά και την ποιότητα των έργων, πριν από τη λήψη των αποφάσεων κατακύρωσης.
(8) Λαμβάνοντας υπόψη την πείρα της στην επιλογή και χρηματοδότηση έργων, η Επιτροπή επιδίωξε τη συμμετοχή της ΕΤΕ στην εφαρμογή της παρούσας απόφασης. Η ΕΤΕ συμφώνησε να εκτελεί – κατόπιν αιτήματος, εξ ονόματος και για λογαριασμό της Επιτροπής – ορισμένα καθήκοντα σχετικά με την επιλογή των έργων, τη μετατροπή των δικαιωμάτων και τη διαχείριση των εσόδων. Οι ειδικοί όροι και προϋποθέσεις της συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αμοιβής της ΕΤΕ, πρέπει να καθοριστούν με συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΤΕ, υποκείμενη σε έγκριση από τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΤΕ. Η αμοιβή της ΕΤΕ για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών πρέπει να προέρχεται από τα εισοδήματα που αποφέρει η εκ μέρους της διαχείριση των εσόδων.
(9) Τα διαθέσιμα έσοδα από τα 300 εκατ. δικαιώματα εκπομπής πρέπει να χορηγηθούν μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων σε δύο κύκλους, έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα, αφενός να χρηματοδοτούνται τα ώριμα έργα ήδη από τον πρώτο κύκλο και, αφετέρου, να διορθώνεται κατά τον δεύτερο κύκλο η τυχόν τεχνική ή γεωγραφική ανισορροπία. Όταν σε μια συγκεκριμένη υποκατηγορία έργων δεν παρατηρείται επαρκής ανταγωνισμός κατά τον πρώτο κύκλο, οι αποφάσεις κατακύρωσης για την υποκατηγορία αυτή πρέπει να μετατίθενται στον δεύτερο κύκλο με σκοπό τη μέγιστη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης. Οι αποφάσεις κατακύρωσης πρέπει να εκδοθούν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2011, για τον πρώτο κύκλο, και τις 31 Δεκεμβρίου 2013 για τον δεύτερο.
(10) Η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης πρέπει να απορροφηθεί αποκλειστικά από έργα στα οποία χρησιμοποιούνται τεχνολογίες καινοτόμες ως προς τις τελευταίες εξελίξεις σε κάθε καίριο επιμέρους τεχνολογικό κλάδο. Οι τεχνολογίες αυτές πρέπει να μην είναι ακόμη διαθέσιμες στο εμπόριο, αλλά να είναι αρκούντως ώριμες για επίδειξη σε προεμπορική κλίμακα. Πρέπει να παρουσιάζουν εύλογες προοπτικές επιτυχίας της επίδειξης, λαμβανομένου υπόψη ότι οι τεχνολογικοί κίνδυνοι είναι αναπόφευκτοι, η δε προτεινόμενη κλίμακα επίδειξης πρέπει να είναι τέτοια ώστε να μην αναμένονται σημαντικά πρόσθετα προβλήματα κατά την περαιτέρω κλιμάκωση. Οι εν λόγω τεχνολογίες πρέπει επίσης να διαθέτουν υψηλό δυναμικό μαζικής εφαρμογής και, κατ’ επέκταση, να προσφέρουν σημαντικές προοπτικές οικονομικά συμφέρουσας μείωσης του CO2, τόσο στην Ένωση, όσο και σε παγκόσμια κλίμακα. Για τον λόγο αυτό, επιλέξιμα για χρηματοδότηση πρέπει να είναι μόνο έργα που ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες και πληρούν ειδικές απαιτήσεις, οι οποίες καθορίζονται στην παρούσα απόφαση.
(11) Για να εξασφαλιστεί τεχνολογική ποικιλία, πρέπει κατ’ αρχάς να χρηματοδοτηθούν οκτώ έργα επίδειξης CCS (τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία ανά κατηγορία έργων, τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε ταμιευτήρες υδρογονανθράκων και τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε αλμυρούς υδροφορείς) και ένα έργο ανά υποκατηγορία έργων ΑΠΕ. Εάν υπάρχουν επαρκείς πόροι, πρέπει να είναι δυνατή η χρηματοδότηση περισσότερων έργων, με ταυτόχρονη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ. Παράλληλα, για να εξασφαλιστεί γεωγραφική ισορροπία, πρέπει να χρηματοδοτηθούν τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία έργα ανά κράτος μέλος. Τα έργα που προορίζονται να υλοποιηθούν στο έδαφος πολλών κρατών μελών, ως εκ της φύσεώς τους, πρέπει να μην υπόκεινται στον περιορισμό των κριτηρίων αυτών.
(12) Πρέπει να επιλεγούν, κατ’ αρχήν, έργα που πληρούν τις απαιτήσεις για τον αριθμό έργων ανά κατηγορία με την καλύτερη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας. Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί η άριστη αξιοποίηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πόρων, πρέπει να είναι δυνατή η επιλογή άλλων έργων επίδειξης CCS ή ΑΠΕ, εάν μια οριακά μικρότερη αποτελεσματικότητα ως προς το κόστος αντισταθμίζεται από σημαντική μείωση του συνολικού κόστους.
To be deleted in the definitive text published in the Official Journal of the EU
(13)
(14) Προκειμένου να εξασφαλιστεί η σύμφωνη με το χρονοδιάγραμμα έναρξη της εκμετάλλευσης των έργων που θα επιλεγούν και η αποδοτική χρήση των χρηματοδοτικών πόρων, οι αποφάσεις κατακύρωσης πρέπει να συναρτώνται με την έκδοση όλων των σχετικών εθνικών αδειών σύμφωνα με τις αντίστοιχες απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης, καθώς και με τη λήψη των τελικών επενδυτικών αποφάσεων από τους χορηγούς εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος από την έκδοση των αποφάσεων κατακύρωσης.
(15) Τα κράτη μέλη πρέπει να εκταμιεύουν τα έσοδα προς διάθεση στα έργα βάσει νομικά δεσμευτικών πράξεων. Όπως επιβάλλει η οδηγία 2003/87/EΚ, η εκταμίευση πρέπει να είναι ετήσια και να βασίζεται, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, στην αποθηκευθείσα ποσότητα CO2 που δηλώνεται, παρακολουθείται και επαληθεύεται σύμφωνα με την οδηγία 2003/87/EΚ ή, προκειμένου για έργα επίδειξης ΑΠΕ, στην παραγόμενη ποσότητα ενέργειας. Στις περιπτώσεις, όμως, που τα κράτη μέλη εγγυώνται την επιστροφή της τυχόν καθ’ υπέρβαση χρηματοδότησης, πρέπει να είναι δυνατή η εκταμίευση μέρους ή του συνόλου του ποσού με το οποίο πρόκειται να χρηματοδοτηθεί ένα έργο, πριν από την έναρξη της εκμετάλλευσής του. Με δεδομένη την ιδιαίτερη σημασία της διάδοσης των γνώσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων επίδειξης, οι χρηματοδοτικοί πόροι πρέπει να εκταμιεύονται μόνον εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις που αφορούν τη διάδοση των γνώσεων.
(16) Τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής κλιματικών μεταβολών,
ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:
Άρθρο 1
Αντικείμενο
Η παρούσα απόφαση ορίζει κανόνες και κριτήρια για:
(1) την επιλογή των έργων επίδειξης CCS σε εμπορική κλίμακα («έργα επίδειξης CCS») και των έργων επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές («έργα επίδειξης ΑΠΕ») που αναφέρονται στην οδηγία 2003/87/EΚ·
(2) τη μετατροπή των δικαιωμάτων που αναφέρονται στην οδηγία 2003/87/EΚ σε χρηματοδοτικούς πόρους διαθέσιμους για τη στήριξη έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ, καθώς και τη διαχείριση των σχετικών εσόδων·
(3) την εκταμίευση των εσόδων και την εκτέλεση των έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ.
Η παρούσα απόφαση, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που αφορούν τη χρηματική αποτίμηση των δικαιωμάτων εκπομπής, εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των λοιπών εκτελεστικών πράξεων που θεσπίζονται σύμφωνα με την οδηγία 2003/87/EΚ.
Άρθρο 2
Γενικές αρχές
1. Τα δικαιώματα από το απόθεμα για τους νεοεισερχόμενους, τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/EΚ, ανέρχονται σε 300 εκατομμύρια.
2. Τα έργα επίδειξης CCS και ΑΠΕ επιλέγονται για χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης μέσω δύο κύκλων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, οι οποίοι οργανώνονται από την Επιτροπή, απευθύνονται στα κράτη μέλη και καλύπτουν, ο μεν πρώτος το ισοδύναμο 200 εκατ. δικαιωμάτων, ο δε δεύτερος το ισοδύναμο 100 εκατ. δικαιωμάτων και το αδιάθετο υπόλοιπο του πρώτου κύκλου.
3. Με την επιφύλαξη του άρθρου 10α παράγραφος 8 τέταρτο εδάφιο τέταρτη φράση της οδηγίας 2003/87/EΚ, η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης ανέρχεται σε ποσοστό 50% των συναφών δαπανών. Σε περίπτωση που η συνολική αιτούμενη δημόσια χρηματοδότηση είναι μικρότερη από το 50% των συναφών δαπανών, χορηγείται βάσει της παρούσας απόφασης το σύνολο των αιτούμενων δημόσιων χρηματοδοτικών πόρων.
Ωστόσο, σε περίπτωση συνδυασμού χρηματοδότησης βάσει της παρούσας απόφασης με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανάκαμψης (ΕΕΠΑ), η χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης μειώνεται κατά το ποσό της χρηματοδότησης από το ΕΕΠΑ.
Άρθρο 3
Συναφείς δαπάνες
1. Για τους σκοπούς του άρθρου 2 παράγραφος 3 ισχύουν οι κανόνες των παραγράφων 2 έως 6 του παρόντος άρθρου.
2. Συναφείς δαπάνες των έργων επίδειξης CCS είναι οι επενδυτικές δαπάνες που βαρύνουν το έργο λόγω της εφαρμογής τεχνολογίας CCS, αφαιρουμένης της καθαρής παρούσας αξίας της βέλτιστης εκτίμησης των λειτουργικών εσόδων και εξόδων που οφείλονται στην εφαρμογή της τεχνολογίας CCS κατά τα πρώτα 10 έτη εκμετάλλευσης.
3. Συναφείς δαπάνες των έργων επίδειξης ΑΠΕ είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που βαρύνουν το έργο λόγω της εφαρμογής καινοτόμου τεχνολογίας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αφαιρουμένης της καθαρής παρούσας αξίας της βέλτιστης εκτίμησης των λειτουργικών εξόδων και εσόδων που προκύπτουν κατά τα πρώτα 5 έτη, σε σύγκριση με τη συμβατική παραγωγή με την ίδια δυναμικότητα από πλευράς ενεργού παραγωγής ενέργειας.
4. Οι επενδυτικές δαπάνες που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 καλύπτουν το κόστος των επενδύσεων σε γήπεδα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμό.
Επιτρέπεται επίσης να αφορούν επενδύσεις σε μεταφορά τεχνολογίας και άδειες εκμετάλλευσης τεχνογνωσίας (εφεξής «άυλα περιουσιακά στοιχεία»), εφόσον συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) το άυλο περιουσιακό στοιχείο μπορεί να θεωρηθεί αποσβέσιμο·
β) το άυλο περιουσιακό στοιχείο αποκτάται με αγοραίους όρους στη χαμηλότερη δυνατή τιμή·
γ) το άυλο περιουσιακό στοιχείο παραμένει στις εγκαταστάσεις του αποδέκτη για μία πενταετία τουλάχιστον.
Εάν το άυλο περιουσιακό στοιχείο πωληθεί πριν λήξει η πενταετία που αναφέρεται στο δεύτερο εδάφιο στοιχείο γ), το προϊόν της πώλησης αφαιρείται από τις συναφείς δαπάνες.
5. Τα καθαρά λειτουργικά έξοδα και έσοδα που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 βασίζονται στη βέλτιστη εκτίμηση των δαπανών λειτουργίας που βαρύνουν το έργο όσον αφορά το κόστος παραγωγής και σε αυτά συνυπολογίζονται τα ενδεχόμενα πρόσθετα έσοδα που προέρχονται από καθεστώτα στήριξης, έστω και αν δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης, το αποφευγόμενο κόστος και τα ισχύοντα φορολογικά κίνητρα.
Άρθρο 4
Ο ρόλος της ΕΤΕ
Η ΕΤΕ εκτελεί τα καθήκοντά της δυνάμει της παρούσας απόφασης κατόπιν αιτήματος, εξ ονόματος και για λογαριασμό της Επιτροπής, η οποία φέρει την ευθύνη έναντι τρίτων.
Η ΕΤΕ αμείβεται για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών από τα εισοδήματα που αποφέρει η εκ μέρους της διαχείριση των εσόδων.
Η Επιτροπή και η ΕTΕ συνάπτουν συμφωνία στην οποία καθορίζονται οι ειδικοί όροι και προϋποθέσεις που διέπουν την εκτέλεση των καθηκόντων της ΕΤΕ.
Άρθρο 5
Διαδικασία επιλογής
1. Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Τα κράτη μέλη συγκεντρώνουν τις αιτήσεις χρηματοδότησης έργων τα οποία πρόκειται να υλοποιηθούν στο έδαφός τους.
Ωστόσο, στις περιπτώσεις που ένα έργο προορίζεται να υλοποιηθεί στο έδαφος περισσότερων του ενός κρατών μελών (εφεξής «διασυνοριακό έργο»), το κράτος μέλος στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση χρηματοδότησης ενημερώνει τα λοιπά ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και συνεργάζεται με αυτά, προκειμένου να ληφθεί κοινή απόφαση σχετικά με την υποβολή της πρότασης για το έργο από το εν λόγω κράτος μέλος.
3. Τα κράτη μέλη κρίνουν αν τα έργα πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του άρθρου 6. Εφόσον η απάντηση είναι καταφατική και το κράτος μέλος στηρίζει το έργο, υποβάλλει την πρόταση στην ΕΤΕ και ενημερώνει σχετικά την Επιτροπή.
Κατά την υποβολή των προτάσεων για χρηματοδότηση, το κράτος μέλος παρέχει, για κάθε έργο, τις ακόλουθες πληροφορίες:
α) συναφείς δαπάνες που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 3, σε ευρώ·
β) συνολική αιτούμενη δημόσια χρηματοδότηση, σε ευρώ, η οποία ισούται με τις συναφείς δαπάνες, αφαιρουμένης της ενδεχόμενης συνεισφοράς του φορέα εκμετάλλευσης στις δαπάνες αυτές·
γ) βέλτιστη εκτίμηση της καθαρής παρούσας αξίας των πρόσθετων εσόδων που προέρχονται από καθεστώτα στήριξης, όπως υπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 5·
δ) για τα έργα επίδειξης CCS, συνολική ποσότητα CO2 που προβλέπεται να αποθηκευθεί κατά την πρώτη δεκαετία εκμετάλλευσης και, για τα έργα επίδειξης ΑΠΕ, συνολική ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται να παραχθεί κατά την πρώτη πενταετία εκμετάλλευσης.
Το κράτος μέλος γνωστοποιεί επίσης στην Επιτροπή κάθε χρηματοδότηση έργου που περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης, ώστε να είναι δυνατός ο συντονισμός μεταξύ της διαδικασίας επιλογής και της αξιολόγησης των κρατικών ενισχύσεων.
4. Με βάση τις προτάσεις που υποβάλλονται κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, η EΤΕ αξιολογεί την οικονομική και τεχνική βιωσιμότητα των έργων (οικονομική και τεχνική δέουσα επιμέλεια) σύμφωνα με το άρθρο 7.
Εφόσον το αποτέλεσμα της αξιολόγησης είναι θετικό, η ΕΤΕ διατυπώνει συστάσεις προς την Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 8, για την έκδοση αποφάσεων κατακύρωσης.
5. Με βάση τις συστάσεις που αναφέρονται στη παράγραφο 4 και ύστερα από επαναδιαβούλευση με τα σχετικά κράτη μέλη, προκειμένου να επιβεβαιώνονται, κατά περίπτωση, το ύψος και η διάρθρωση της συνολικής δημόσιας χρηματοδοτικής συνεισφοράς, καθώς και από γνωμοδότηση της επιτροπής κλιματικών μεταβολών σύμφωνα με το άρθρο 3 της απόφασης 1999/468/ΕΚ, η Επιτροπή εκδίδει αποφάσεις κατακύρωσης που απευθύνονται στα αντίστοιχα κράτη μέλη και περιλαμβάνουν την κατακυρωθείσα χρηματοδότηση των σχετικών έργων, σε ευρώ.
Άρθρο 6
Κριτήρια επιλεξιμότητας
1. Επιλέξιμα για χρηματοδότηση είναι τα έργα που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
α) τα έργα πρέπει να ανήκουν σε μία από τις κατηγορίες του παραρτήματος Ι μέρος Α·
β) τα έργα πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του παραρτήματος Ι μέρος B·
γ) τα έργα που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι μέρος A σημείο II πρέπει να έχουν καινοτόμο χαρακτήρα, δηλ. οι υφιστάμενες αποδεδειγμένες τεχνολογίες δεν είναι επιλέξιμες.
2. Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 1, σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος αδυνατεί να υποβάλει στην ΕΤΕ, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 3, προτάσεις για έργα οποιασδήποτε από τις υποκατηγορίες του παραρτήματος Ι μέρος Α σημείο ΙΙ, τα οποία τηρούν τα σχετικά κατώτατα όρια, το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί να υποβάλει προτάσεις για έργα που υπολείπονται των σχετικών κατωτάτων ορίων, οι οποίες θεωρούνται επιλέξιμες για χρηματοδότηση.
Άρθρο 7
Οικονομική και τεχνική δέουσα επιμέλεια
Η EΤΕ αξιολογεί με τη δέουσα επιμέλεια κάθε προτεινόμενο έργο, σύμφωνα με τις προδιαγραφές των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, καλύπτοντας τουλάχιστον τις ακόλουθες πτυχές:
(1) τεχνικό αντικείμενο,
(2) κόστος,
(3) χρηματοδότηση,
(4) εκτέλεση,
(5) εκμετάλλευση,
(6) περιβαλλοντικές επιπτώσεις,
(7) διαδικασίες προμηθειών.
Άρθρο 8
Επιλογή των έργων
1. Χρηματοδοτούνται οκτώ έργα που εμπίπτουν στο παράρτημα Ι μέρος Α σημείο Ι (έργα επίδειξης CCS) και ένα έργο ανά υποκατηγορία έργων που καθορίζεται στο παράρτημα Ι μέρος Α σημείο ΙΙ (έργα επίδειξης ΑΠΕ).
Ωστόσο, εάν το επιτρέπουν οι πόροι, είναι δυνατόν να χρηματοδοτηθούν περισσότερα έργα, με ταυτόχρονη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των έργων επίδειξης CCS και ΑΠΕ.
Σε περίπτωση υποβολής μόνο μιας ή δύο προτάσεων για δεδομένη υποκατηγορία, η Επιτροπή εκτιμά τις πιθανές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό για την επιλογή στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης και, εάν είναι σκόπιμο, μπορεί να αποφασίσει να μεταθέσει στον δεύτερο κύκλο τη λήψη των αποφάσεων κατακύρωσης για την υποκατηγορία αυτή.
2. Τα έργα κατατάσσονται κατ’ αύξουσα σειρά κόστους ανά μοναδιαία επίδοση. Τα έργα επίδειξης CCS κατατάσσονται σε ενιαία ομάδα. Τα έργα επίδειξης ΑΠΕ κατατάσσονται ανά υποκατηγορία έργων που καθορίζεται στο παράρτημα Ι μέρος Α σημείο ΙΙ.
Για τους σκοπούς του πρώτου εδαφίου, το κόστος ανά μοναδιαία επίδοση υπολογίζεται ως το πηλίκο του αθροίσματος των ποσών που καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχεία β) και γ) δια της επίδοσης. Επίδοση είναι η συνολική ποσότητα CO2 που προβλέπεται να αποθηκευθεί κατά την πρώτη δεκαετία εκμετάλλευσης, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, ή η συνολική ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται να παραχθεί κατά την πρώτη πενταετία εκμετάλλευσης, στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ.
Εφόσον το οικείο κράτος μέλος επιβεβαιώσει, σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 5, ότι η δημόσια χρηματοδοτική συνεισφορά είναι επαρκής, τα έργα επιλέγονται ως εξής:
α) Στην περίπτωση των έργων επίδειξης CCS, επιλέγονται κατά σειρά τα έργα που βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης, υπό τον όρο ότι τηρούνται τα ακόλουθα κριτήρια:
1) επιλέγονται τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία έργα ανά κατηγορία έργων,
2) επιλέγονται τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε ταμιευτήρες υδρογονανθράκων και
3) επιλέγονται τουλάχιστον τρία έργα αποθήκευσης σε αλμυρούς υδροφορείς.
Εάν η επιλογή ενός έργου συνεπάγεται ότι δεν θα τηρηθούν τα κριτήρια των σημείων 1) έως 3), δεν επιλέγεται το έργο αυτό και εξετάζεται η επιλογή του επόμενου στη σειρά κατάταξης έργου. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται μέχρι να επιλεγούν οκτώ έργα.
β) Στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ, επιλέγεται το έργο που έχει καταταχθεί στην πρώτη θέση σε κάθε υποκατηγορία. Εάν σε οποιονδήποτε κύκλο υποβολής προτάσεων δεν προταθούν έργα επιλέξιμα και βιώσιμα από οικονομικής και τεχνικής πλευράς για μία η περισσότερες υποκατηγορίες έργων, χρηματοδοτείται αντίστοιχος αριθμός πρόσθετων έργων που ανήκουν σε άλλες υποκατηγορίες της ίδιας κατηγορίας έργων. Οι σχετικές λεπτομέρειες καθορίζονται στην πρόσκληση υποβολής προτάσεων κατά το άρθρο 5 παράγραφος 1.
Το σύνολο των επιλεγόμενων έργων επίδειξης CCS αποτελεί την «ομάδα CCS», ενώ το σύνολο των επιλεγόμενων έργων επίδειξης ΑΠΕ αποτελεί την «ομάδα ΑΠΕ».
3. Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 1, σε περίπτωση που η συνολική αιτούμενη χρηματοδότηση βάσει της παρούσας απόφασης υπερβαίνει τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους, ο αριθμός των επιλεγόμενων έργων μειώνεται κατά τρόπο ώστε η αιτούμενη χρηματοδότηση να μειωθεί κατά την ίδια αναλογία σε κάθε ομάδα της παραγράφου 2 τέταρτο εδάφιο.
Για κάθε ομάδα ανακαλείται πρώτα η επιλογή του έργου με το υψηλότερο κόστος ανά μοναδιαία επίδοση και, κατόπιν, του έργου με το υψηλότερο κόστος ανά μοναδιαία επίδοση σε άλλη κατηγορία. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται μέχρι να καλυφθεί η αιτούμενη χρηματοδότηση από τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους.
4. Με την επιφύλαξη της ύπαρξης προτάσεων που έχουν υποβληθεί στην ΕΤΕ κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 παράγραφος 3 και για τις οποίες η ΕΤΕ έχει διατυπώσει συστάσεις προς την Επιτροπή για την έκδοση αποφάσεων κατακύρωσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 παράγραφος 4, χρηματοδοτούνται τουλάχιστον ένα και όχι περισσότερα από τρία έργα στο ίδιο κράτος μέλος.
Ωστόσο, το πρώτο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στα διασυνοριακά έργα.
Άρθρο 9
Αποφάσεις κατακύρωσης
Οι αποφάσεις κατακύρωσης συναρτώνται με την έκδοση όλων των σχετικών εθνικών αδειών σύμφωνα με τις αντίστοιχες απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης, με την έγκριση από την Επιτροπή των κρατικών ενισχύσεων που ενδεχομένως έχουν χορηγηθεί για έργα, καθώς και με τη λήψη των τελικών επενδυτικών αποφάσεων από τους χορηγούς, διαδικασίες που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός 24 μηνών ή, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS σε αλμυρούς υδροφορείς, εντός 36 μηνών από την έκδοση των αποφάσεων κατακύρωσης.
Οι αποφάσεις κατακύρωσης παύουν να έχουν νομική ισχύ, εάν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του πρώτου εδαφίου.
Άρθρο 10
Μετατροπή των δικαιωμάτων και διαχείριση των εσόδων
1. Για τη μετατροπή των δικαιωμάτων και τη διαχείριση των εσόδων, η Επιτροπή ενεργεί εξ ονόματος των κρατών μελών.
2. Τα 300 εκατ. δικαιώματα που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 μεταβιβάζονται στην ΕΤΕ για μετατροπή και για τη διαχείριση των εσόδων.
3. Πριν από την έκδοση των αποφάσεων κατακύρωσης για κάθε κύκλο που αναφέρεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, η ΕΤΕ πωλεί τα δικαιώματα για τον κύκλο αυτό.
Η ΕΤΕ διαχειρίζεται τα έσοδα και τα διαβιβάζει στα κράτη μέλη ανάλογα με τις ανάγκες εκταμίευσης σύμφωνα με το άρθρο 11.
Άρθρο 11
Εκταμίευση των εσόδων και χρήση των μη εκταμιευμένων εσόδων
1. Τα κράτη μέλη εκταμιεύουν τα έσοδα στους χορηγούς των έργων βάσει νομικά δεσμευτικών πράξεων, στις οποίες παρατίθενται τουλάχιστον τα ακόλουθα:
α) το έργο και η κατακυρωμένη χρηματοδότηση, σε ευρώ·
β) η ημερομηνία έναρξης εκμετάλλευσης·
γ) οι απαιτήσεις για τη διάδοση των γνώσεων σύμφωνα με το άρθρο 12·
δ) οι απαιτήσεις σχετικά με την εκταμίευση των εσόδων κατ’ εφαρμογή των παραγράφων 2 έως 6 του παρόντος άρθρου·
ε) οι απαιτήσεις σχετικά με την υποβολή εκθέσεων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 13·
στ) πληροφορίες σχετικά με τις προϋποθέσεις ισχύος των αποφάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 9.
Για τον πρώτο κύκλο των αναφερόμενων στο άρθρο 5 παράγραφος 1 προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, η ημερομηνία έναρξης εκμετάλλευσης, που αναφέρεται στο στοιχείο β) του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου πρέπει να είναι, το αργότερο, η 31η Δεκεμβρίου 2015.
2. Η εκταμίευση είναι ετήσια. Το εκταμιευόμενο ποσό αντιστοιχεί, για μεν τα έργα επίδειξης CCS, στο γινόμενο της ποσότητας CO2 που αποθηκεύθηκε κατά το σχετικό έτος, όπως αυτή έχει δηλωθεί, παρακολουθηθεί και επαληθευθεί σύμφωνα με τα άρθρα 14 και 15 της οδηγίας 2003/87/EΚ, επί το ποσοστό χρηματοδότησης, για δε τα έργα επίδειξης ΑΠΕ, στο γινόμενο της παραχθείσας ποσότητας ενέργειας επί το ποσοστό χρηματοδότησης.
Το ποσοστό χρηματοδότησης υπολογίζεται με διαίρεση της κατακυρωμένης χρηματοδότησης δια του 75% της συνολικής ποσότητας CO2 που προβλέπεται να αποθηκευθεί κατά την πρώτη δεκαετία εκμετάλλευσης, προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, ή δια του 75% της συνολικής ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται να παραχθεί κατά την πρώτη πενταετία εκμετάλλευσης, στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ.
3. Η στήριξη για δεδομένο έτος εκταμιεύεται μόνον εάν πληρούνται για το έτος αυτό οι απαιτήσεις που αφορούν τη διάδοση των γνώσεων.
4. Η εκταμίευση περιορίζεται σε περίοδο δέκα ετών από την ημερομηνία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο β), προκειμένου για έργα επίδειξης CCS, και σε περίοδο πέντε ετών από την ίδια ημερομηνία, στην περίπτωση των έργων επίδειξης ΑΠΕ. Το συνολικό ύψος των εκταμιευόμενων χρηματοδοτικών πόρων δεν υπερβαίνει σε καμία περίπτωση την κατακυρωμένη χρηματοδότηση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 στοιχείο α).
5. Σε περίπτωση που το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος εγγυάται την επιστροφή στην ΕΤΕ της ενδεχόμενης χρηματοδότησης καθ’ υπέρβαση του ποσού που δικαιολογείται σύμφωνα με τις παραγράφους 2 έως 4, επιτρέπεται η εκταμίευση μέρους ή του συνόλου της χρηματοδότησης ενός έργου πριν από την έναρξη της εκμετάλλευσής του, με τρόπο που προβλέπεται ειδικά στην απόφαση κατακύρωσης.
6. Με την επιφύλαξη του άρθρου 4 δεύτερο εδάφιο, τα έσοδα που δεν εκταμιεύονται για έργα, καθώς και τα εισοδήματα που αποφέρει η διαχείριση των εσόδων χρησιμοποιούνται για τη συγχρηματοδότηση περαιτέρω έργων επίδειξης βάσει της παρούσας απόφασης, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015. Τα κράτη μέλη αποδίδουν στην ΕΤΕ τα έσοδα που δεν εκταμιεύθηκαν. Μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2015, οι χρηματοδοτικοί αυτοί πόροι περιέρχονται στα κράτη μέλη. Όταν ολοκληρωθεί η εκταμίευση, οι εν λόγω πόροι διαβιβάζονται στα κράτη μέλη σύμφωνα με τις γενικές αρχές του άρθρου 10α παράγραφος 7 της οδηγίας 2003/87/EΚ.
Άρθρο 12
Διάδοση των γνώσεων
Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι όλοι οι φορείς εκτέλεσης έργων, μέλη κοινοπραξιών, προμηθευτές και υπεργολάβοι που αποκομίζουν σημαντικό όφελος από την παρεχόμενη δημόσια χρηματοδότηση, όσον αφορά την ανάπτυξη του προϊόντος ή της υπηρεσίας τους, διαθέτουν τις πληροφορίες σχετικά με τα θέματα που απαριθμούνται στο παράρτημα II σε άλλους φορείς εκτέλεσης έργων, σε δημόσιες αρχές, ερευνητικά ιδρύματα, μη κυβερνητικές οργανώσεις και στο ευρύ κοινό σύμφωνα με τις περαιτέρω προδιαγραφές των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1.
Η διάδοση των πληροφοριών πραγματοποιείται σε ετήσια βάση και καλύπτει όλες τις πληροφορίες που προκύπτουν και αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας κατά τη διάρκεια δεδομένου έτους.
Άρθρο 13
Υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη
Κατά τις δύο περιόδους που αναφέρονται στο άρθρο 11 παράγραφος 4, τα κράτη μέλη υποβάλλουν στη Επιτροπή, έως τις 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους, εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση των έργων.
Οι εκθέσεις αυτές περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις ακόλουθες πληροφορίες για κάθε έργο:
(1) ποσότητα CO2 που αποθηκεύθηκε ή καθαρής ενέργειας που παρήχθη·
(2) χρηματοδοτικοί πόροι που εκταμιεύθηκαν·
(3) τυχόν σοβαρά προβλήματα κατά την εκτέλεση του έργου.
Άρθρο 14
Έκθεση
Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, η Επιτροπή υποβάλλει στην επιτροπή κλιματικών μεταβολών έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του κύκλου αυτού, στην οποία αναφέρει κατά πόσον απαιτείται τροποποίηση της παρούσας απόφασης με σκοπό να εξασφαλιστεί η γεωγραφική και τεχνική ισορροπία κατά τον δεύτερο κύκλο.
Άρθρο 15
Αποδέκτες
Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στα κράτη μέλη.
Βρυξέλλες,
Για την Επιτροπή
Μέλος της Επιτροπής
EL 5 EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I
Κριτήρια επιλεξιμότητας
A. Κατηγορίες έργων
I. Κατηγορίες έργων επίδειξης CCS (με κατώτατα όρια δυναμικότητας[2]):
- Ηλεκτροπαραγωγή: 250 MW, προ καύσης
- Ηλεκτροπαραγωγή: 250 MW, μετά την καύση
- Ηλεκτροπαραγωγή: 250 MW, καύση με οξυγόνο (oxyfuel)
- Βιομηχανικές εφαρμογές: α) εφαρμογή CCS σε διυλιστήρια, με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος από μία ή περισσότερες πηγές εντός του διυλιστηρίου, β) εφαρμογή CCS σε τσιμεντοκαμίνους με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος, γ) εφαρμογή CCS για την πρωτογενή παραγωγή στη σιδηρουργία και τη χαλυβουργία, με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος ή δ) εφαρμογή CCS για τη πρωτογενή παραγωγή αλουμινίου, με αποθήκευση 500 kt CO2 ανά έτος
II. Κατηγορίες έργων επίδειξης καινοτόμων ΑΠΕ (με κατώτατα όρια δυναμικότητας):
- Βιοενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε ενδιάμεσους φορείς βιοενέργειας – στερεούς, υγρούς ή λασπώδεις – με πυρόλυση, δυναμικότητας 40 kt/y (χιλιότονοι ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε ενδιάμεσους φορείς βιοενέργειας – στερεούς, υγρούς ή λασπώδεις – με φρύξη, δυναμικότητας 40 kt/y (χιλιότονοι ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε συνθετικό φυσικό αέριο ή αέριο σύνθεσης (syngas) ή/και σε ηλεκτρική ενέργεια με αεριοποίηση, δυναμικότητας 40 M Nm3/y (εκατ. κανονικά κυβικά μέτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος ή 100 GWh ηλεκτρικής ενέργειας ανά έτος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε βιοκαύσιμα ή βιορευστά ή/και σε ηλεκτρική ενέργεια, μεταξύ άλλων με αεριοποίηση με απευθείας θέρμανση, δυναμικότητας 15 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος ή 100 GWh ηλεκτρικής ενέργειας ανά έτος. Από την παρούσα υποκατηγορία εξαιρείται η παραγωγή συνθετικού φυσικού αερίου.
- μετατροπή λιγνοκυτταρινούχου πρώτης ύλης, π.χ. μαύρου υγρού ή/και προϊόντων πυρόλυσης ή φρύξης, σε κάθε είδους βιοκαύσιμο με αεριοποίηση εξαναγκασμένης ροής, δυναμικότητας 15 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε ηλεκτρική ενέργεια με απόδοση 48% βάσει της χαμηλότερης θερμικής αξίας (υγρασία 50%), ισχύος 40 MWe και άνω
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης σε αιθανόλη και ανώτερες αλκοόλες με χημικές και βιολογικές διεργασίες, δυναμικότητας 40 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή λιγνοκυτταρίνης ή/και οικιακών αποβλήτων σε βιοαέριο, βιοκαύσιμα ή βιορευστά με χημικές και βιολογικές διεργασίες, δυναμικότητας 6 mio Nm3/y (εκατ. κανονικά κυβικά μέτρα ανά έτος) μεθανίου ή 10 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
- μετατροπή αλγών (φυκών) ή/και μικροοργανισμών σε βιοκαύσιμα ή βιορευστά με βιολογικές ή/και χημικές διεργασίες, δυναμικότητας 40 Ml/y (εκατ. λίτρα ανά έτος) τελικού προϊόντος
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην περίπτωση των βιοκαυσίμων και βιορευστών πρέπει να πληρούνται τα κριτήρια αειφορίας που καθορίζονται στην οδηγία 2009/28/ΕΚ σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Τα βιοκαύσιμα και τα βιορευστά ορίζονται στην ίδια οδηγία.
- Συγκεντρωτικά ηλιακά συστήματα – υποκατηγορίες έργων:
- σύστημα παραβολικού κοίλου ή Fresnel, στο οποίο χρησιμοποιούνται τήγματα αλάτων ή άλλα, αβλαβή για το περιβάλλον ρευστά μεταφοράς θερμότητας, ονομαστικής ισχύος 30 MW
- σύστημα παραβολικού κοίλου ή Fresnel που λειτουργεί με βάση την άμεση παραγωγή ατμού, ονομαστικής ισχύος 30 MW. Η θερμοκρασία του άμεσα παραγόμενου ατμού στην έξοδο του ηλιακού πεδίου πρέπει να υπερβαίνει τους 500°C
- σύστημα ηλιακού πύργου που λειτουργεί με κύκλο υπέρθερμων ατμών (είτε πολλαπλοί πύργοι είτε συνδυασμός γραμμικών συλλεκτών-πύργου), ονομαστικής ισχύος 50 MW
- σύστημα ηλιακού πύργου στο οποίο χρησιμοποιούνται αέρας υπό πίεση, θερμοκρασίας άνω των 750 °C, και υβριδικός στρόβιλος ηλιακής ενέργειας/αερίου, ονομαστικής ισχύος 30 MW
- μεγάλης κλίμακας σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με ηλιακά συστήματα δίσκου (Stirling dish), με απόδοση μετατροπής ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική άνω του 20% και ονομαστική ισχύ τουλάχιστον 25 MW
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι εγκαταστάσεις επίδειξης μπορούν να περιλαμβάνουν ξηρή ψύξη, υβριδισμό και (προηγμένες) τεχνικές λύσεις για την αποθήκευση θερμότητας.
- Φωτοβολταϊκά συστήματα – υποκατηγορίες έργων:
- μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με συγκεντρωτές, ονομαστικής ισχύος 20 MW
- μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με τεχνολογία λεπτού υμενίου πυριτίου, πολλαπλών επαφών (multi-junction), ονομαστικής ισχύος 40 MW
- μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με τεχνολογία CIGS, ονομαστικής ισχύος 40 MW
- Γεωθερμική ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε εντατικά πεδία εφελκυσμού, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε εντατικά πεδία συμπίεσης, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε περιοχές με βαθιά συμπαγή ιζηματογενή και γρανιτικά πετρώματα και άλλες κρυσταλλικές δομές, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
- βελτιωμένα γεωθερμικά συστήματα σε βαθιά ασβεστολιθικά πετρώματα, ονομαστικής ισχύος 5 MWe
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Επιλέξιμες είναι επίσης οι εφαρμογές στη συνδυασμένη παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας, με τα ίδια κατώτατα όρια ηλεκτρικής ισχύος
- Αιολική ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- υπεράκτια αιολικά συστήματα (ελάχιστο μέγεθος ανεμογεννητριών 6 MW), ονομαστικής ισχύος
40 MW
- υπεράκτια αιολικά συστήματα (ελάχιστο μέγεθος ανεμογεννητριών 8 MW), ονομαστικής ισχύος
40 MW
- υπεράκτια αιολικά συστήματα (ελάχιστο μέγεθος ανεμογεννητριών 10 MW), ονομαστικής ισχύος
40 MW
- πλωτά υπεράκτια αιολικά συστήματα, ονομαστικής ισχύος 25 MW
- χερσαίες ανεμογεννήτριες, βελτιστοποιημένες για σύνθετα εδάφη (π.χ. δασικές εκτάσεις, ορεινές περιοχές), ονομαστικής ισχύος 25 MW
- χερσαίες ανεμογεννήτριες, βελτιστοποιημένες για ψυχρά κλίματα (συμβατές με θερμοκρασίες κάτω των – 30 °C και συνθήκες ισχυρού παγετού), ονομαστικής ισχύος 25 MW
- Ωκεάνια ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- εγκαταστάσεις αξιοποίησης της κυματικής ενέργειας, ονομαστικής ισχύος 5 MW
- εγκαταστάσεις αξιοποίησης της ενέργειας των θαλάσσιων/παλιρροϊκών ρευμάτων, ονομαστικής ισχύος 5 MW
- μετατροπή ωκεάνιας θερμικής ενέργειας (OTEC) με ονομαστική ισχύ 10 MW
- Υδροηλεκτρική ενέργεια – υποκατηγορίες έργων:
- ηλεκτροπαραγωγή με γεννήτριες υπεραγωγιμότητας σε υψηλή θερμοκρασία:
20 MW
- Διαχείριση κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (έξυπνα δίκτυα) – υποκατηγορίες έργων:
- διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτιστοποίηση για κατανεμημένες γεννήτριες μικρής και μεσαίας κλίμακας σε αγροτικό περιβάλλον, που λειτουργούν κυρίως με ηλιακή ενέργεια: 20 MW σε δίκτυο χαμηλής τάσης (ΧΤ) + 50 MW σε δίκτυο μεσαίας τάσης (ΜΤ)
- διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτιστοποίηση για κατανεμημένες γεννήτριες μικρής και μεσαίας κλίμακας σε αγροτικό περιβάλλον, που λειτουργούν κυρίως με αιολική ενέργεια: 20 MW σε δίκτυο ΧΤ + 50 MW σε δίκτυο ΜΤ
- διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτιστοποίηση για κατανεμημένες γεννήτριες μικρής και μεσαίας κλίμακας σε αστικό περιβάλλον: 20 MW σε δίκτυο ΧΤ + 50 MW σε δίκτυο ΜΤ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεν εξαιρείται η χρήση ενεργών φορτίων (ηλεκτρικοί θερμαντές/αντλίες θερμότητας κ.λπ.).
B. Απαιτήσεις για τα έργα
I. Κοινές απαιτήσεις:
- Πρέπει να τηρούνται τα κατώτατα όρια ισχύος/δυναμικότητας που καθορίζονται στο παράρτημα Α.
- Πρέπει να αποδεικνύεται ότι είναι ρεαλιστική η έναρξη εκμετάλλευσης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015, για τον πρώτο κύκλο.
- Πρέπει είτε να έχουν εκδοθεί όλες οι κατάλληλες εθνικές άδειες για το έργο και να πληρούν τις σχετικές απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης, είτε να έχουν αρχίσει όλες οι σχετικές διαδικασίες αδειοδότησης και να έχουν προχωρήσει επαρκώς, ώστε να διασφαλίζεται η έναρξη της εμπορικής εκμετάλλευσης το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2015, για τον πρώτο κύκλο υποβολής προτάσεων.
- Ο φορέας εκτέλεσης του έργου οφείλει να αναλαμβάνει δέσμευση για τη διάδοση των γνώσεων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 13.
- Τα έργα πρέπει να εκτελούνται στο έδαφος, στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα των κρατών μελών.
II. Έργα επίδειξης CCS:
- Σε κάθε έργο πρέπει να υλοποιείται ολόκληρη η αλυσίδα (δέσμευση, μεταφορά, αποθήκευση).
- Σε κάθε έργο επίδειξης πρέπει να εφαρμόζεται η ενσωμάτωση θερμότητας κατά τη δέσμευση που αποτελεί σκέλος της διεργασίας.
- Το ποσοστό δέσμευσης πρέπει να ισούται τουλάχιστον με 85% του CO2 των απαερίων στα οποία εφαρμόζεται η δέσμευση.
- Κάθε έργο πρέπει να περιλαμβάνει ανεξάρτητη ενότητα έρευνας με αντικείμενο την ασφάλεια των χώρων αποθήκευσης και τη βελτίωση των τεχνολογιών παρακολούθησης, ιδίως όσον αφορά τη μετακίνηση της άλμης, τις πιθανές πορείες της και τις επιπτώσεις της.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II
Απαιτήσεις για τη διάδοση των γνώσεων
A. Τεχνική εγκατάσταση και επιδόσεις
- αξιοπιστία
- δεσμευόμενο CO2
- επιδόσεις σε διαφορετικά επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των διαφορών μεταξύ αναμενόμενων και πραγματικών επιδόσεων
- αύξηση των αναγκών σε καύσιμα, ηλεκτρική ενέργεια, θερμότητα και σε ψύξη
- βασικές εισροές και εκροές και σχεδιασμός
- εντοπιζόμενα ζητήματα μελλοντικής έρευνας και ανάπτυξης
B. Κόστος
- κεφαλαιουχικές και λειτουργικές δαπάνες
- συνολικό κόστος και κόστος ανά μοναδιαία επίδοση (τόνος αποθηκευόμενου CO2, MWh παραγόμενης καθαρής ενέργειας)
Γ. Διαχείριση του έργου
- νομοθεσία/αδειοδότηση
- διαχείριση των εμπλεκομένων φορέων, συμπεριλαμβανομένης της αλληλεπίδρασης με τις κυβερνήσεις
- προγραμματισμός
- οργάνωση του έργου
Δ. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις
- αποτελεσματικότητα: μείωση των εκπομπών CO2 ανά μονάδα ενέργειας
- άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε συνθήκες αδιατάρακτης λειτουργίας
E. Υγεία και ασφάλεια
- συμβάντα και παρ’ ολίγον ατυχήματα (διαταραχή της λειτουργίας)
- συστήματα παρακολούθησης και επίλυσης προβλημάτων για την ιχνηλάτηση της ασφάλειας
- ζητήματα υγείας σε συνθήκες αδιατάρακτης λειτουργίας
ΣΤ. Επιδόσεις των χώρων αποθήκευσης CCS
- μοντέλα και προσομοιώσεις (ανάπτυξη του μετώπου θυσάνου CO2 – πίεσης)
- αποτελέσματα και προσαρμογές ιστορικής εναρμόνισης (history matching – απόφαση: κανονικότητα εντός εύρους απόκλισης ή σημαντική ανωμαλία που απαιτεί τη λήψη μέτρων)
- συμπεριφορά της άλμης που εκτοπίζεται ως αποτέλεσμα της εισαγωγής CO2
--------------------------------------------------------------------------------
[1] ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32
[2] Τα κατώτατα όρια δυναμικότητας CCS εκφράζονται σε μεικτή ηλεκτρική ισχύ εξόδου πριν από τη δέσμευση.
Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010
Αγορά Ενέργειας: «Κάηκαν» από ηλεκτρικό ρεύμα…
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ “Π” ΣΤΙΣ 14-10-10)
0 ΣΧΟΛΙΑ
________________________________________
Αγορά Ενέργειας: «Κάηκαν» από ηλεκτρικό ρεύμα…
Η αγορά που έχει δημιουργηθεί με τις ιδιωτικές εταιρείες παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος είναι ακόμη άγνωστη γενικότερα και δεν είναι τυχαίο ότι δεν μαθαίνουμε και πολλά πράγματα για το τι ακριβώς συμβαίνει ιδιαίτερα στη σχέση τους με τους καταναλωτές… Έτσι ήταν έκπληξη όταν από έγκυρη κυβερνητική πηγή μάθαμε ότι έχουν βγει στην κυριολεξία τα μαχαίρια μεταξύ της γνωστής αλυσίδας Carrefour και της ιδιωτικής εταιρείας Aegean Power, που είναι εναλλακτικός πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας και από την οποία αγοράζει ηλεκτρικό ρεύμα…
Οι πληροφορίες λένε ότι η συνεργασία τους κρατάει σχεδόν έναν χρόνο και πρόσφατα η γαλλική εταιρεία αποφάσισε να κάνει μια διασταύρωση ρουτίνας των λογαριασμών που πληρώνει στον προμηθευτή της με τις καταναλώσεις που κάνει στα σούπερ-μάρκετ της. Αποτέλεσμα: διαπίστωσε – όπως λέγεται – μια διαφορά στις χρεώσεις, περίπου 1,5 εκατομμύριο ευρώ πάνω από τις κανονικές καταναλώσεις!
Ακολούθησε σκληρή ανταλλαγή επιστολών και στις 2 Σεπτεμβρίου ο διευθύνων σύμβουλος της Aegean Power παραδέχτηκε ότι δεν έγιναν «σωστοί υπολογισμοί για τις καταναλώσεις» και ότι «αυτό προκάλεσε σε κάποιες από τις παροχές της Carrefour… μια συστηματική απόκλιση μέσα στους μήνες» δίνοντας μάλιστα την υπόσχεση ότι θα διορθώσει το σφάλμα. Αποκάλυψε δε στην ίδια επιστολή ότι την όλη υπόθεση πληροφορήθηκε και η ΔΕΗ για να μπορεί να διασταυρώνει καλύτερα τις ενδείξεις μέτρησης.
Οι πληροφορίες λένε ότι το σοβαρό αυτό θέμα έφτασε στην ΡΑΕ (που περιμένει επίσημες καταγγελίες), στον ΔΕΣΜΗΕ (που το ψάχνει), στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (που παρακολουθεί την εξέλιξη)… Αυτό που φαίνεται πάντως να ανησυχεί την κυβέρνηση και τις ανεξάρτητες αρχές που έχουν την ευθύνη για τη σωστή λειτουργία της αγοράς, είναι μήπως η Carrefour δεν είναι η μοναδική παθούσα, και γι’ αυτόν τον λόγο η έρευνα φαίνεται να είναι πιο λεπτομερής… Ελπίζουμε να υπάρξει διαφάνεια και άπλετο φως…
________________________________________
0 ΣΧΟΛΙΑ
________________________________________
Αγορά Ενέργειας: «Κάηκαν» από ηλεκτρικό ρεύμα…
Η αγορά που έχει δημιουργηθεί με τις ιδιωτικές εταιρείες παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος είναι ακόμη άγνωστη γενικότερα και δεν είναι τυχαίο ότι δεν μαθαίνουμε και πολλά πράγματα για το τι ακριβώς συμβαίνει ιδιαίτερα στη σχέση τους με τους καταναλωτές… Έτσι ήταν έκπληξη όταν από έγκυρη κυβερνητική πηγή μάθαμε ότι έχουν βγει στην κυριολεξία τα μαχαίρια μεταξύ της γνωστής αλυσίδας Carrefour και της ιδιωτικής εταιρείας Aegean Power, που είναι εναλλακτικός πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας και από την οποία αγοράζει ηλεκτρικό ρεύμα…
Οι πληροφορίες λένε ότι η συνεργασία τους κρατάει σχεδόν έναν χρόνο και πρόσφατα η γαλλική εταιρεία αποφάσισε να κάνει μια διασταύρωση ρουτίνας των λογαριασμών που πληρώνει στον προμηθευτή της με τις καταναλώσεις που κάνει στα σούπερ-μάρκετ της. Αποτέλεσμα: διαπίστωσε – όπως λέγεται – μια διαφορά στις χρεώσεις, περίπου 1,5 εκατομμύριο ευρώ πάνω από τις κανονικές καταναλώσεις!
Ακολούθησε σκληρή ανταλλαγή επιστολών και στις 2 Σεπτεμβρίου ο διευθύνων σύμβουλος της Aegean Power παραδέχτηκε ότι δεν έγιναν «σωστοί υπολογισμοί για τις καταναλώσεις» και ότι «αυτό προκάλεσε σε κάποιες από τις παροχές της Carrefour… μια συστηματική απόκλιση μέσα στους μήνες» δίνοντας μάλιστα την υπόσχεση ότι θα διορθώσει το σφάλμα. Αποκάλυψε δε στην ίδια επιστολή ότι την όλη υπόθεση πληροφορήθηκε και η ΔΕΗ για να μπορεί να διασταυρώνει καλύτερα τις ενδείξεις μέτρησης.
Οι πληροφορίες λένε ότι το σοβαρό αυτό θέμα έφτασε στην ΡΑΕ (που περιμένει επίσημες καταγγελίες), στον ΔΕΣΜΗΕ (που το ψάχνει), στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (που παρακολουθεί την εξέλιξη)… Αυτό που φαίνεται πάντως να ανησυχεί την κυβέρνηση και τις ανεξάρτητες αρχές που έχουν την ευθύνη για τη σωστή λειτουργία της αγοράς, είναι μήπως η Carrefour δεν είναι η μοναδική παθούσα, και γι’ αυτόν τον λόγο η έρευνα φαίνεται να είναι πιο λεπτομερής… Ελπίζουμε να υπάρξει διαφάνεια και άπλετο φως…
________________________________________
Τρίτη 13 Ιουλίου 2010
ενημέρωση για το ασφαλιστικό
Από το Εργοστασιακό Σωματείο ΑΗΣ Καρδιάς θα γίνεται ενημέρωση, για το ασφαλιστικό, για κάθε συνάδελφο ξεχωριστά.
Τηλέφωνο επικοινωνίας : 523
ΑΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ 14/7/2010
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Βαγγέλης Παπαδόπουλος Γιώργος Παγκούτσος
Τηλέφωνο επικοινωνίας : 523
ΑΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ 14/7/2010
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Βαγγέλης Παπαδόπουλος Γιώργος Παγκούτσος
Τετάρτη 7 Ιουλίου 2010
τεχνολογίες δέσμευσης CO2
Νομίζω ότι είναι απαραίτητο να απαντήσω στους προβληματισμούς και τα ερωτήματα , που έθεσε με ευκαιρία του άρθρου μου σχετικά με τις τεχνολογίες δέσμευσης του CO2 o κ. Λάζαρος Τσικριτζής
Μας προτείνει ο κ. Τσικριτζής την στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και είμαστε μαζί του.
Τα βιοκαύσιμα δεν ανήκουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ;
Σήμερα σε βιομηχανική κλίμακα ( υπάρχουν μεγάλες επενδύσεις σε πολλές χώρες Αμερική,Μεξικό, Ισραήλ, κλπ) η τρίτη γενιά βιοκαυσίμων στηρίζεται αποκλειστικά στα θερμοκήπια άλγης, δηλαδή πρώτη ύλη ήλιος και «αέρας».
Στη συνέχεια άρχισε σε πιλοτικό πρώτα επίπεδο ( η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από άνθρακα η γερμανική RWE έχει ασχοληθεί και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά ) ο συνδυασμός της τεχνολογίας παραγωγής βιοκαυσίμων από θερμοκήπια άλγης με αυτή της δέσμευσης ( όχι αποθήκευσης) του CO2 που παράγεται κατά την καύση στερεών καυσίμων.
Για τα συστήματα οδήγησης των καυσαερίων από τις καμινάδες στα θερμοκήπια υπάρχει έτοιμη τεχνολογία που εφαρμόζεται ( και το Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει ασχοληθεί με αυτό το θέμα) και επιλύουν μερικά και τις εκπομπές των ΝΟχ και SO2.
Το ότι η τεχνολογία δέσμευσης του CO2 και η παραγωγή βιοντίζελ με τα θερμοκήπια άλγης ανεβάζει το κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 65% , παγκοσμία δεν αναφέρεται πουθενά, αντίθετα υπολογίζεται κάτω από τα 10 $ ανά τόνο CO2, χωρίς να υπολογίζεται το όφελος από την παραγωγή του βιοντίζελ και την απαλλαγή από τα πρόστιμα για το εκπεμπόμενο CO2.
Άλλωστε όλες οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ανεβάζουν το κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος ( φωτοβολταϊκά , ανεμογεννήτριες ) , αλλά δεν είναι λόγος αυτός για να μην τις αναπτύξουμε.
Σήμερα και σε βιομηχανική κλίμακα στην Αμερική ( Αριζόνα , cholla power plants, ανθρακική μονάδα 1000 mw , κατασκευής 1962 .) Αυστραλία , Ινδία εφαρμόζεται η παραπάνω τεχνολογία.
Με τον αστακό αναφέρομαι στις ανακοινώσεις των επενδυτών και δεν έχω κανένα λόγο να αμφισβητήσω τα υποστηριζόμενα από τον κ. Τσικριτζή, αλλά οι εταιρείες που διαθέτουν την τεχνολογία παραγωγής βιοντίζελ από θερμοκήπια άλγης , είναι χιλιάδες, δεν είναι μόνο μια , αυτή του αστακού.
Μπορεί να μην έχει ωριμάσει η τεχνολογία παραγωγής βιοκαυσίμων από θερμοκήπια άλγης με δέσμευση ( όχι αποθήκευσης) του CO2 που παράγεται κατά την καύση στερεών καυσίμων όσο θα θέλαμε , αλλά αυτό με όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει συμβεί και δεν νομίζω ότι αβίαστα πρέπει να τις χαρακτηρίζουμε «φύκια για μεταξωτές κορδέλες ».
Όσο για την μείωση της παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος από το λιγνίτη, αυτό ήδη ξεκίνησε και σε δέκα χρόνια περίπου θα κλείσουν οι ΑΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, ΑΗΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ που εκπέμπουν σήμερα πάνω από 20.000.000 τόνους CO2/έτος.
Όσο για την νέα μονάδα της Πτολεμαϊδας και αυτή για 30 τουλάχιστον χρόνια που θα λειτουργεί θα εκπέμπει πάνω από 3.000.000 τόνους CO2/έτος.
Για όλες αυτές τις ποσότητες δεν πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε τίποτα κ. Τσικριτζή , δεν διάβασα καμία πρόταση;
Προτείνω στον κ. Τσικριτζή με την τεράστια εμπειρία που διαθέτει στα θέματα του περιβάλλοντος να συμβάλλει στην συνεργασία της ΔΕΗ με τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της περιοχής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας και να προτείνουν ένα τουλάχιστον πιλοτικό πρόγραμμα(για να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα), δέσμευσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που τόσο απειλεί το περιβάλλον της περιοχής μας.
Η τεχνολογία της δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα είναι μια παγκόσμια ταχύτατα αναπτυσσόμενη τεχνολογία και στην μοναδική περιοχή της Ελλάδας που θα ήταν αναγκαίο και ωφέλιμο να αναπτυχθεί είναι αυτή με τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η Δυτική Μακεδονία.
Πρέπει να κινητοποιηθούν άμεσα όσοι στη Δυτική Μακεδονία μπορούν να βοηθήσουν για την υποβολή ενός τέτοιου προγράμματος που θα αποφέρει τεράστια οφέλη σε περίπτωση επιτυχίας:
• Καθαρότερο περιβάλλον για την περιοχή μας, είναι γνωστό ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να απορροφήσει μέχρι και το 80% των εκπομπών του CO2 και μερικά επιλύει και το πρόβλημα εκπομπών των ΝΟχ , SO2.
• Την απόκτηση τεχνογνωσίας από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της περιοχής μας και την παραγωγή ειδικών επιστημόνων, με εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών, σχετικά με την τεχνολογία δέσμευσης του CO2 των Ατμοηλεκτρικών Σταθμών, με τη χρήση θερμοκηπίων άλγης (φυκιών), που παρουσιάζουν παγκόσμια, τεράστιο οικολογικό και οικονομικό ενδιαφέρον.
• Την δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας στην «γεωργία» των γειτονικών περιοχών με τους Ατμοηλεκτρικούς Σταθμούς, με την ανάπτυξη θερμοκηπίων άλγης ( φυκιών) από τους αγρότες της περιοχής.
• Την ανάπτυξη ενός νέου βιομηχανικού κλάδου στην Δυτική Μακεδονία , με τη δημιουργία μονάδας παραγωγής βιοντίζελ, αφού το κύριο προϊόν των θερμοκηπίων άλγης ( φυκιών) χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιοντίζελ(και μπορεί να υπάρχει και αν κλείσουν οι ΑΗΣ της περιοχής).
• Επίσης είναι γνωστό ότι τα παραπροϊόντα αυτών των θερμοκηπίων αποτελούν βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή λιπασμάτων, ιχθυοτροφών, φαρμακευτικών προϊόντων κλπ.
Μας προτείνει ο κ. Τσικριτζής την στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και είμαστε μαζί του.
Τα βιοκαύσιμα δεν ανήκουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ;
Σήμερα σε βιομηχανική κλίμακα ( υπάρχουν μεγάλες επενδύσεις σε πολλές χώρες Αμερική,Μεξικό, Ισραήλ, κλπ) η τρίτη γενιά βιοκαυσίμων στηρίζεται αποκλειστικά στα θερμοκήπια άλγης, δηλαδή πρώτη ύλη ήλιος και «αέρας».
Στη συνέχεια άρχισε σε πιλοτικό πρώτα επίπεδο ( η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από άνθρακα η γερμανική RWE έχει ασχοληθεί και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά ) ο συνδυασμός της τεχνολογίας παραγωγής βιοκαυσίμων από θερμοκήπια άλγης με αυτή της δέσμευσης ( όχι αποθήκευσης) του CO2 που παράγεται κατά την καύση στερεών καυσίμων.
Για τα συστήματα οδήγησης των καυσαερίων από τις καμινάδες στα θερμοκήπια υπάρχει έτοιμη τεχνολογία που εφαρμόζεται ( και το Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει ασχοληθεί με αυτό το θέμα) και επιλύουν μερικά και τις εκπομπές των ΝΟχ και SO2.
Το ότι η τεχνολογία δέσμευσης του CO2 και η παραγωγή βιοντίζελ με τα θερμοκήπια άλγης ανεβάζει το κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 65% , παγκοσμία δεν αναφέρεται πουθενά, αντίθετα υπολογίζεται κάτω από τα 10 $ ανά τόνο CO2, χωρίς να υπολογίζεται το όφελος από την παραγωγή του βιοντίζελ και την απαλλαγή από τα πρόστιμα για το εκπεμπόμενο CO2.
Άλλωστε όλες οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ανεβάζουν το κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος ( φωτοβολταϊκά , ανεμογεννήτριες ) , αλλά δεν είναι λόγος αυτός για να μην τις αναπτύξουμε.
Σήμερα και σε βιομηχανική κλίμακα στην Αμερική ( Αριζόνα , cholla power plants, ανθρακική μονάδα 1000 mw , κατασκευής 1962 .) Αυστραλία , Ινδία εφαρμόζεται η παραπάνω τεχνολογία.
Με τον αστακό αναφέρομαι στις ανακοινώσεις των επενδυτών και δεν έχω κανένα λόγο να αμφισβητήσω τα υποστηριζόμενα από τον κ. Τσικριτζή, αλλά οι εταιρείες που διαθέτουν την τεχνολογία παραγωγής βιοντίζελ από θερμοκήπια άλγης , είναι χιλιάδες, δεν είναι μόνο μια , αυτή του αστακού.
Μπορεί να μην έχει ωριμάσει η τεχνολογία παραγωγής βιοκαυσίμων από θερμοκήπια άλγης με δέσμευση ( όχι αποθήκευσης) του CO2 που παράγεται κατά την καύση στερεών καυσίμων όσο θα θέλαμε , αλλά αυτό με όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει συμβεί και δεν νομίζω ότι αβίαστα πρέπει να τις χαρακτηρίζουμε «φύκια για μεταξωτές κορδέλες ».
Όσο για την μείωση της παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος από το λιγνίτη, αυτό ήδη ξεκίνησε και σε δέκα χρόνια περίπου θα κλείσουν οι ΑΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, ΑΗΣ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ που εκπέμπουν σήμερα πάνω από 20.000.000 τόνους CO2/έτος.
Όσο για την νέα μονάδα της Πτολεμαϊδας και αυτή για 30 τουλάχιστον χρόνια που θα λειτουργεί θα εκπέμπει πάνω από 3.000.000 τόνους CO2/έτος.
Για όλες αυτές τις ποσότητες δεν πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε τίποτα κ. Τσικριτζή , δεν διάβασα καμία πρόταση;
Προτείνω στον κ. Τσικριτζή με την τεράστια εμπειρία που διαθέτει στα θέματα του περιβάλλοντος να συμβάλλει στην συνεργασία της ΔΕΗ με τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της περιοχής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Δυτικής Μακεδονίας και να προτείνουν ένα τουλάχιστον πιλοτικό πρόγραμμα(για να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα), δέσμευσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που τόσο απειλεί το περιβάλλον της περιοχής μας.
Η τεχνολογία της δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα είναι μια παγκόσμια ταχύτατα αναπτυσσόμενη τεχνολογία και στην μοναδική περιοχή της Ελλάδας που θα ήταν αναγκαίο και ωφέλιμο να αναπτυχθεί είναι αυτή με τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η Δυτική Μακεδονία.
Πρέπει να κινητοποιηθούν άμεσα όσοι στη Δυτική Μακεδονία μπορούν να βοηθήσουν για την υποβολή ενός τέτοιου προγράμματος που θα αποφέρει τεράστια οφέλη σε περίπτωση επιτυχίας:
• Καθαρότερο περιβάλλον για την περιοχή μας, είναι γνωστό ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να απορροφήσει μέχρι και το 80% των εκπομπών του CO2 και μερικά επιλύει και το πρόβλημα εκπομπών των ΝΟχ , SO2.
• Την απόκτηση τεχνογνωσίας από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της περιοχής μας και την παραγωγή ειδικών επιστημόνων, με εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών, σχετικά με την τεχνολογία δέσμευσης του CO2 των Ατμοηλεκτρικών Σταθμών, με τη χρήση θερμοκηπίων άλγης (φυκιών), που παρουσιάζουν παγκόσμια, τεράστιο οικολογικό και οικονομικό ενδιαφέρον.
• Την δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας στην «γεωργία» των γειτονικών περιοχών με τους Ατμοηλεκτρικούς Σταθμούς, με την ανάπτυξη θερμοκηπίων άλγης ( φυκιών) από τους αγρότες της περιοχής.
• Την ανάπτυξη ενός νέου βιομηχανικού κλάδου στην Δυτική Μακεδονία , με τη δημιουργία μονάδας παραγωγής βιοντίζελ, αφού το κύριο προϊόν των θερμοκηπίων άλγης ( φυκιών) χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιοντίζελ(και μπορεί να υπάρχει και αν κλείσουν οι ΑΗΣ της περιοχής).
• Επίσης είναι γνωστό ότι τα παραπροϊόντα αυτών των θερμοκηπίων αποτελούν βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή λιπασμάτων, ιχθυοτροφών, φαρμακευτικών προϊόντων κλπ.
Τεχνολογίες δέσμευσης CO2 (και .. αθώωσης του λιγνίτη) :« όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα μικρό καλάθι» (Του Λάζαρου Τσικριτζή)
Πριν μερικές εβδομάδες δημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο ένα άρθρο του κ. Βαγγέλη Παπαδόπουλου, μηχανικού Τ.Ε της ΔΕΗ, στο οποίο αναφέρονταν μια καινούρια μέθοδος δέσμευσης του CO2 και μετατροπής του σε βιοέλαιο � βιοντήζελ. (Υπενθυμίζεται ότι το CΟ2 αποτελεί το βασικό θερμοκηπιακό αέριο που παράγεται κατά την καύση του λιγνίτη. Εκτός του ότι συντελεί στην καταστροφή του κλίματος, το εκπεμπόμενο CO2 επιβαρύνει τη ΔΕΗ με μεγάλα πρόστιμα, τα οποία μετά το 2013 αναμένεται να φτάσουν το 1 δις �/έτος και - κατά συνέπεια - να επιβαρύνουν την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι και 40 % ! ).
Προφανής πρόθεση του αρθρογράφου ήταν να υπερασπιστεί το λιγνίτη που βάλλεται πανταχόθεν για τις εκπομπές CO2 και να αποδείξει ότι η μείωση της λιγνιτοπαραγωγής δεν είναι μονόδρομος, αλλά υπάρχουν ρηξικέλευθες λύσεις που μπορούν να μετατρέψουν το CO2 από πρόβλημα σε χρυσοφόρο πλεονέκτημα, σώζοντας έτσι το Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας από τη διαφαινόμενη μεγάλη συρρίκνωση.
Ας δούμε πόσο δίκαιο έχει.
Καταρχάς μια νέα τεχνολογία είναι πάντα ευπρόσδεκτη, εφόσον συμβάλει στην πρόοδο και την ευημερία και εμφανίζει ένα θετικό περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Καλώς λοιπόν ανοίγει ένας διάλογος, ο οποίος όμως όταν αφορά νέες πατέντες πρέπει να συνοδεύεται από ΙΣΧΥΡΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ και ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ.
Ως παράδειγμα εφαρμογής της νέας και πολλά υποσχόμενης τεχνολογίας ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρει τον Αστακό Αιτωλοκαρνανίας, όπου επενδυτές από το Κατάρ, Qatar Petroleum International (QPI), ετοιμάζονται να εγκαταστήσουν μια μεγάλη θερμοηλεκτρική μονάδα ισχύος 1100 MWe, η οποία θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο υγροποιημένο υγραέριο LΡG. Εκεί το παραγόμενο CΟ2, σύμφωνα με το συντάκτη του άρθρου, δεν θα δημιουργεί κανέναν πρόβλημα, αφού θα δεσμεύεται από ειδικά φύκια, τα οποία στη συνέχεια θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή βιοκαυσίμων.
Η τεχνολογία αυτή (κατά τον κ. Παπαδόπουλο πάντα), θα μπορούσε να υιοθετηθεί και στο Ενεργειακό λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο έτσι μπορεί να τελειώνει μια για πάντα με το CO2 και να πάψει να ενοχοποιείται � μαζί με το λιγνίτη � ως ο μεγαλύτερος ρυπαντής CO2 της χώρας. Θερμοκήπια λοιπόν άλγης (φυκιών) στο λεκανοπέδιο και τροφοδοσία τους σε μονάδα βιοντήζελ, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, πράσινη γεωργία, κλπ κλπ, Να η λύση για να πάρουν παράταση πολλών δεκαετιών οι λιγνιτικοί σταθμοί και τα ορυχεία.
Μακάρι να ήταν έτσι. Δυστυχώς όμως για το λιγνίτη και τους οπαδούς του η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική.
Ας κάνουμε καταρχάς μια σύντομη ενημέρωση για την «υποδειγματική μονάδα» 1100 MWe του Αστακού. Από μια πρώτη εξέταση των διαθέσιμων στοιχείων διαπιστώνεται ότι η επένδυση του Κατάρ έχει ξεσηκώσει πολλές αντιδράσεις, διότι
1ον) προωθείται εσπευσμένα και με ιδιαίτερη σπουδή, ενώ κανονικά δεν συμπεριλαμβάνεται στα πλάνα του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού,
2ον) κατά τη λειτουργία της εγκατάστασης οι διαφυγές των αερίων καυσίμων αναμένεται να φθάνουν τα 40 έως 60 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο, ενώ δεν είναι ευκαταφρόνητες και οι εκπομπές των συμβατικών ρύπων (ΝΟx, αιωρούμενα κλπ)
3ον) η τεχνολογία δέσμευσης του CO2 χρησιμοποιείται ως περιβαλλοντικό άλλοθι, αφού δεν έχει δοκιμαστεί πουθενά στον κόσμο σε τόσο μεγάλη κλίμακα (Σημ. Οι εκπομπές CO2 της εν λόγω μονάδας θα ανέρχονται στους 2.000.000 τόνους /έτος !)
Στο τελευταίο ζήτημα μάλιστα, που αφορά την κουβέντα μας, οι αντιδράσεις επιστημόνων, καθώς και τοπικών συλλογικών σχημάτων είναι χαρακτηριστικές.
Ο Καθηγητής του Τομέα Ενέργειας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Παπανίκας ενιστάμενος κατά της μονάδας του Αστακού σημειώνει: «Η μαζική διοχέτευση του διοξειδίου του άνθρακα σε θερμοκήπια καλλιέργειας φυκιών με σκοπό την παραγωγή ελαίων (βιοντήζελ) αποτελεί μια μέθοδο γνωστή μεν, αλλά ανώριμη από τεχνικής πλευράς, με συνέπεια να μη μπορεί να εφαρμοσθεί σήμερα με οικονομικό και ασφαλή τρόπο, δεδομένης μάλιστα της τεράστιας ποσότητας CO2 που θα εκπέμπεται στο Ενεργειακό Κέντρο Αστακού».
Επίσης η «Κίνηση Πολιτών Δυτικής Ελλάδας» σε σχετική ανακοίνωσή της αναφέρει ότι: «Δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση σχετικά με το πώς γίνεται σε βιομηχανική μεγάλη κλίμακα η δέσμευση � μετατροπή του CO2 σε βιοέλαιο. Δεν υπάρχει πουθενά σήμερα ασφαλής και οικονομικά συμφέρουσα μέθοδος δέσμευσης του CO2. Αν η συγκεκριμένη εταιρεία έχει αυτή την τεχνογνωσία, γιατί την περιορίζει στον Αστακό και δεν τη διαθέτει σε παγκόσμια κλίμακα ;»
Αλλά επειδή μια τοπική αντίδραση μπορεί να είναι και συνέπεια της κινδυνολογίας που συχνά συνοδεύει μια καινούρια βιομηχανική εγκατάσταση, αναζητήσαμε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, που έχει υποβάλει ο κύριος του έργου, η ΑΣΤΑΚΟΣ ΤΕΡΜΙΝΑΛ ΑΕ. Από τις 218 σελίδες της ΜΠΕ λοιπόν μόνο 3 αναφέρονται στην επίμαχη τεχνολογία αξιοποίησης του CO2 !! . Πρόκειται για μια γενικόλογη αναφορά που δεν λέει λέξη για τις ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ του CO2. Προφανώς η περιβόητη πράσινη εγκατάσταση επεξεργασίας CO2 είναι μια μικρή πιλοτική μονάδα, που θα πειραματίζεται με ελάχιστες ποσότητες CO2 και σε καμία περίπτωση δεν θα δεσμεύει τους εκπεμπόμενους 2.000.000 τόνους CO2 / έτος. Εξάλλου το κόστος της σχετικής εγκατάστασης μετατροπής CO2 σε βιοέλαια είναι πάρα πολύ μικρό (12 εκ. �) σε σχέση με το συνολικό ύψος της επένδυσης (3 - 3,5 δις �), γεγονός που επιβεβαιώνει ότι μόνο ένα ελάχιστο ποσό του CO2 θα γίνεται βιοκαύσιμο με τη νέα «επαναστατική» τεχνολογία.
Το υπόλοιπο CO2 που θα πηγαίνει ; Εδώ η ΜΠΕ αναγκάζεται να «ομολογήσει» ότι θα υγροποιείται, θα φορτώνεται σε καράβια και θα κατευθύνεται σε άγνωστους προορισμούς. Το εργοστάσιο δηλαδή του Αστακού θα χρησιμοποιεί τη γνωστή τεχνολογία CCS (Carbon Capture and Storage), για να αντιμετωπίσει τον μεγάλο όγκων εκπομπών CO2 και όχι τη μετατροπή τους σε βιοντήζελ. Η τελευταία αποτελεί προφανώς το «πράσινο» άλλοθι μιας κατά τα άλλα βρώμικης επένδυσης. H χρήση της μεθόδου CCS αναφέρεται ρητά στη ΜΠΕ του έργου (& 5.2.1), χωρίς βέβαια κι εδώ να δίνονται συγκεκριμένα νούμερα για τις ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ του CO2 που θα δεσμεύει. (Υπενθυμίζεται ότι και η CCS είναι μια εξαιρετικά αμφιλεγόμενη και ακριβή τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης του CO2, αφού ανεβάζει το κόστος του ρεύματος μέχρι 65 % (Μ. Κακαράς, Ημερίδα ΙΕΝΕ, 2010), εκτινάσσει κατακόρυφα το κόστος κατασκευής μιας λιγνιτικής μονάδας και μειώνει την απόδοση της κατά 10% περίπου. Έχει κυρίως πιλοτικές εφαρμογές και δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια σε βιομηχανική κλίμακα. Οι ίδιοι οι υπερασπιστές της (Gale, Ημερίδα ΙΕΝΕ, 2010) παραδέχονται ότι όλες οι εγκαταστάσεις CCS που υπάρχουν στον κόσμο είναι ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ και μπορούν να αποθηκεύουν ΟΛΕΣ ΜΑΖΙ το πολύ 10.000.000 τόνους ετησίως, δηλαδή μόλις το 1/3 των εκπομπών των λιγνιτικών μονάδων της περιοχής μας !!).
Η περιοχή μας «βομβαρδίστηκε» πρόσφατα με διθυραμβικές ανακοινώσεις και Ημερίδες για τη CCS. Ήταν στην ουσία μια ακόμη απέλπιδα προσπάθεια του λιγνιτικού λόμπυ να μας πείσει ότι υπάρχει τρόπος να μειώσουμε δραστικά τις εκπομπές CO2 χωρίς να πειράξουμε το λιγνίτη. Μέχρι και ο κ. Τσοχατζόπουλος, ειδικευμένος �φοροφυγάς επιστρατεύτηκε και ήρθε στην περιοχή ως «τυχαίος» συνοδός εταιρείας που προωθεί την τεχνολογία CCS. Πάντως ούτε η ίδια η ΔΕΗ δεν έχει πειστεί από τις νέες τεχνολογίες δέσμευσης CO2, για αυτό και δεν τις συμπεριλαμβάνει στις προδιαγραφές των νέων λιγνιτικών μονάδων της. [Μόνο η δυνατότητα «κουμπώματος» σε σύστημα CCS προβλέπεται, σε περίπτωση που μελλοντικά (ίσως το 2020 - 2030) η CCS αποδειχτεί εφαρμόσιμη και συμφέρουσα σε βιομηχανική κλίμακα].
Τέλος και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ΡΑΕ επιβεβαιώνει ότι «ώδινε όρος και έτεκεν μυν». Σε σχετικό έγγραφο της δίνει τη χαριστική βολή σε κάθε εύπιστο οπαδό των �πράσινων� νεωτερισμών της QPI, αφού παραδέχεται ότι δεν πρόκειται για τεχνολογία ώριμη και άμεσα υλοποιήσιμη, αλλά για �πρόταση μελλοντικής εξέτασης της δυνατότητας δημιουργίας μονάδας κατακράτησης άνθρακα�, (ή πιο απλά «ζήσε Μάη μου �» )
Με αυτά τα δεδομένα τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν από μια δεύτερη ανάγνωση του άρθρου του κ. Παπαδόπουλου είναι:
� Πως μπορεί να εφαρμοστεί στο Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας (ΛΚΔΜ) μια τεχνολογία δέσμευσης CO2 που είναι ακόμη στα σπάργανα ; Είναι τυχαίο ότι η πρώτη εταιρεία που πλάσαρε αυτή την τεχνολογία στην Αμερική έκλεισε και δεν μπόρεσε να συνεχίσει να.. «πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες» ;
� Πως είναι δυνατόν να δεσμευτούν με τέτοια «ερασιτεχνικά» συστήματα οι τεράστιες ποσότητες CO2 που εκπέμπονται στο ΛΚΔ (31.000.000 τόνοι ετησίως!). Για να απορροφηθεί αυτό το CO2 χρειάζεται να καλλιεργήσουμε πάνω από 170.000 στρέμματα φύκια !!
� Πως είναι δυνατόν να προτείνονται τέτοιες λύσεις για παλιούς (αλλά και για νέους) ατμοηλεκτρικούς σταθμούς της ΔΕΗ που δεν έχουν καν συστήματα δέσμευσης και διαχωρισμού CO2 από τα καυσαέρια των καμινάδων;
� Πως είναι δυνατόν να θεωρείται ότι η περιοχή μας θα γίνει ένα «πράσινο Ελντοράντο» («νέα γενιά πράσινων αγροτών, μονάδες βιοντήζελ, δορυφορικές επιχειρήσεις» κλπ) , αν υιοθετήσουμε την «πράσινη τεχνολογία» του Αστακού για τη δέσμευση του CO2, τη στιγμή που ούτε στον Αστακό ξέρουν τι θα αποδώσουν αυτά τα πειράματα και στην καλύτερη περίπτωση μιλούν για ασήμαντες ποσότητες CO2;
� Πως μπορεί, τέλος, να επικρίνονται οι δήμαρχοι και τα σωματεία για ολιγωρία και τεχνολογική καθυστέρηση, όταν η προτεινόμενη τεχνολογία δεν συνοδεύεται από μια στοιχειώδη κοστολόγηση ούτε από ένα παράδειγμα εφαρμογής μεγάλης κλίμακας σε κάποια ηλεκτροπαραγωγική εγκατάσταση πάνω στη γη ;
Δυστυχώς για τους παραδοσιακούς υπερασπιστές του λιγνίτη οι τεχνολογίες δέσμευσης του CO2 δεν αποτελούν εφαρμόσιμες λύσεις. Η μόνη ρεαλιστική πολιτική μείωσης του CO2 είναι γνωστή: η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές και η ριζική μείωση της λιγνιτικής παραγωγής.
Οι νέες τεχνολογίες είναι ευπρόσδεκτες, αλλά κάτω από μια ψυχρή οπτική, που δίπλα στα συν βλέπει και ερευνά και τα πλην. Οι υπερβολές καλόν είναι να αποφεύγονται, ένθεν και ένθεν. Και να μην τις χρησιμοποιούμε επιλεκτικά για να δικαιώσουμε τις όποιες θεωρήσεις μας.
Οι παλιότεροι τεχνικοί, ειδικά, είμαστε πιο επιφυλακτικοί σε κάθε νέα πατέντα, που υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια, γιατί έχουν δει περισσότερα τα μάτια μας. Ίσως από τους νεώτερους αυτό να θεωρείται συντηρητισμός. Πάντως στην Ελλάδα ισχύει μόνιμα η παροιμία «όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα μικρό καλάθι».
Λάζαρος Τσικριτζής
Χημικός μηχανικός
Συντονιστής των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Κοζάνη, 29-06-2010
Πριν μερικές εβδομάδες δημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο ένα άρθρο του κ. Βαγγέλη Παπαδόπουλου, μηχανικού Τ.Ε της ΔΕΗ, στο οποίο αναφέρονταν μια καινούρια μέθοδος δέσμευσης του CO2 και μετατροπής του σε βιοέλαιο � βιοντήζελ. (Υπενθυμίζεται ότι το CΟ2 αποτελεί το βασικό θερμοκηπιακό αέριο που παράγεται κατά την καύση του λιγνίτη. Εκτός του ότι συντελεί στην καταστροφή του κλίματος, το εκπεμπόμενο CO2 επιβαρύνει τη ΔΕΗ με μεγάλα πρόστιμα, τα οποία μετά το 2013 αναμένεται να φτάσουν το 1 δις �/έτος και - κατά συνέπεια - να επιβαρύνουν την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι και 40 % ! ).
Προφανής πρόθεση του αρθρογράφου ήταν να υπερασπιστεί το λιγνίτη που βάλλεται πανταχόθεν για τις εκπομπές CO2 και να αποδείξει ότι η μείωση της λιγνιτοπαραγωγής δεν είναι μονόδρομος, αλλά υπάρχουν ρηξικέλευθες λύσεις που μπορούν να μετατρέψουν το CO2 από πρόβλημα σε χρυσοφόρο πλεονέκτημα, σώζοντας έτσι το Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας από τη διαφαινόμενη μεγάλη συρρίκνωση.
Ας δούμε πόσο δίκαιο έχει.
Καταρχάς μια νέα τεχνολογία είναι πάντα ευπρόσδεκτη, εφόσον συμβάλει στην πρόοδο και την ευημερία και εμφανίζει ένα θετικό περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Καλώς λοιπόν ανοίγει ένας διάλογος, ο οποίος όμως όταν αφορά νέες πατέντες πρέπει να συνοδεύεται από ΙΣΧΥΡΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ και ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ.
Ως παράδειγμα εφαρμογής της νέας και πολλά υποσχόμενης τεχνολογίας ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρει τον Αστακό Αιτωλοκαρνανίας, όπου επενδυτές από το Κατάρ, Qatar Petroleum International (QPI), ετοιμάζονται να εγκαταστήσουν μια μεγάλη θερμοηλεκτρική μονάδα ισχύος 1100 MWe, η οποία θα χρησιμοποιεί ως καύσιμο υγροποιημένο υγραέριο LΡG. Εκεί το παραγόμενο CΟ2, σύμφωνα με το συντάκτη του άρθρου, δεν θα δημιουργεί κανέναν πρόβλημα, αφού θα δεσμεύεται από ειδικά φύκια, τα οποία στη συνέχεια θα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή βιοκαυσίμων.
Η τεχνολογία αυτή (κατά τον κ. Παπαδόπουλο πάντα), θα μπορούσε να υιοθετηθεί και στο Ενεργειακό λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας, το οποίο έτσι μπορεί να τελειώνει μια για πάντα με το CO2 και να πάψει να ενοχοποιείται � μαζί με το λιγνίτη � ως ο μεγαλύτερος ρυπαντής CO2 της χώρας. Θερμοκήπια λοιπόν άλγης (φυκιών) στο λεκανοπέδιο και τροφοδοσία τους σε μονάδα βιοντήζελ, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, πράσινη γεωργία, κλπ κλπ, Να η λύση για να πάρουν παράταση πολλών δεκαετιών οι λιγνιτικοί σταθμοί και τα ορυχεία.
Μακάρι να ήταν έτσι. Δυστυχώς όμως για το λιγνίτη και τους οπαδούς του η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική.
Ας κάνουμε καταρχάς μια σύντομη ενημέρωση για την «υποδειγματική μονάδα» 1100 MWe του Αστακού. Από μια πρώτη εξέταση των διαθέσιμων στοιχείων διαπιστώνεται ότι η επένδυση του Κατάρ έχει ξεσηκώσει πολλές αντιδράσεις, διότι
1ον) προωθείται εσπευσμένα και με ιδιαίτερη σπουδή, ενώ κανονικά δεν συμπεριλαμβάνεται στα πλάνα του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού,
2ον) κατά τη λειτουργία της εγκατάστασης οι διαφυγές των αερίων καυσίμων αναμένεται να φθάνουν τα 40 έως 60 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο, ενώ δεν είναι ευκαταφρόνητες και οι εκπομπές των συμβατικών ρύπων (ΝΟx, αιωρούμενα κλπ)
3ον) η τεχνολογία δέσμευσης του CO2 χρησιμοποιείται ως περιβαλλοντικό άλλοθι, αφού δεν έχει δοκιμαστεί πουθενά στον κόσμο σε τόσο μεγάλη κλίμακα (Σημ. Οι εκπομπές CO2 της εν λόγω μονάδας θα ανέρχονται στους 2.000.000 τόνους /έτος !)
Στο τελευταίο ζήτημα μάλιστα, που αφορά την κουβέντα μας, οι αντιδράσεις επιστημόνων, καθώς και τοπικών συλλογικών σχημάτων είναι χαρακτηριστικές.
Ο Καθηγητής του Τομέα Ενέργειας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Παπανίκας ενιστάμενος κατά της μονάδας του Αστακού σημειώνει: «Η μαζική διοχέτευση του διοξειδίου του άνθρακα σε θερμοκήπια καλλιέργειας φυκιών με σκοπό την παραγωγή ελαίων (βιοντήζελ) αποτελεί μια μέθοδο γνωστή μεν, αλλά ανώριμη από τεχνικής πλευράς, με συνέπεια να μη μπορεί να εφαρμοσθεί σήμερα με οικονομικό και ασφαλή τρόπο, δεδομένης μάλιστα της τεράστιας ποσότητας CO2 που θα εκπέμπεται στο Ενεργειακό Κέντρο Αστακού».
Επίσης η «Κίνηση Πολιτών Δυτικής Ελλάδας» σε σχετική ανακοίνωσή της αναφέρει ότι: «Δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση σχετικά με το πώς γίνεται σε βιομηχανική μεγάλη κλίμακα η δέσμευση � μετατροπή του CO2 σε βιοέλαιο. Δεν υπάρχει πουθενά σήμερα ασφαλής και οικονομικά συμφέρουσα μέθοδος δέσμευσης του CO2. Αν η συγκεκριμένη εταιρεία έχει αυτή την τεχνογνωσία, γιατί την περιορίζει στον Αστακό και δεν τη διαθέτει σε παγκόσμια κλίμακα ;»
Αλλά επειδή μια τοπική αντίδραση μπορεί να είναι και συνέπεια της κινδυνολογίας που συχνά συνοδεύει μια καινούρια βιομηχανική εγκατάσταση, αναζητήσαμε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, που έχει υποβάλει ο κύριος του έργου, η ΑΣΤΑΚΟΣ ΤΕΡΜΙΝΑΛ ΑΕ. Από τις 218 σελίδες της ΜΠΕ λοιπόν μόνο 3 αναφέρονται στην επίμαχη τεχνολογία αξιοποίησης του CO2 !! . Πρόκειται για μια γενικόλογη αναφορά που δεν λέει λέξη για τις ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ του CO2. Προφανώς η περιβόητη πράσινη εγκατάσταση επεξεργασίας CO2 είναι μια μικρή πιλοτική μονάδα, που θα πειραματίζεται με ελάχιστες ποσότητες CO2 και σε καμία περίπτωση δεν θα δεσμεύει τους εκπεμπόμενους 2.000.000 τόνους CO2 / έτος. Εξάλλου το κόστος της σχετικής εγκατάστασης μετατροπής CO2 σε βιοέλαια είναι πάρα πολύ μικρό (12 εκ. �) σε σχέση με το συνολικό ύψος της επένδυσης (3 - 3,5 δις �), γεγονός που επιβεβαιώνει ότι μόνο ένα ελάχιστο ποσό του CO2 θα γίνεται βιοκαύσιμο με τη νέα «επαναστατική» τεχνολογία.
Το υπόλοιπο CO2 που θα πηγαίνει ; Εδώ η ΜΠΕ αναγκάζεται να «ομολογήσει» ότι θα υγροποιείται, θα φορτώνεται σε καράβια και θα κατευθύνεται σε άγνωστους προορισμούς. Το εργοστάσιο δηλαδή του Αστακού θα χρησιμοποιεί τη γνωστή τεχνολογία CCS (Carbon Capture and Storage), για να αντιμετωπίσει τον μεγάλο όγκων εκπομπών CO2 και όχι τη μετατροπή τους σε βιοντήζελ. Η τελευταία αποτελεί προφανώς το «πράσινο» άλλοθι μιας κατά τα άλλα βρώμικης επένδυσης. H χρήση της μεθόδου CCS αναφέρεται ρητά στη ΜΠΕ του έργου (& 5.2.1), χωρίς βέβαια κι εδώ να δίνονται συγκεκριμένα νούμερα για τις ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ του CO2 που θα δεσμεύει. (Υπενθυμίζεται ότι και η CCS είναι μια εξαιρετικά αμφιλεγόμενη και ακριβή τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης του CO2, αφού ανεβάζει το κόστος του ρεύματος μέχρι 65 % (Μ. Κακαράς, Ημερίδα ΙΕΝΕ, 2010), εκτινάσσει κατακόρυφα το κόστος κατασκευής μιας λιγνιτικής μονάδας και μειώνει την απόδοση της κατά 10% περίπου. Έχει κυρίως πιλοτικές εφαρμογές και δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να λειτουργήσει με ασφάλεια σε βιομηχανική κλίμακα. Οι ίδιοι οι υπερασπιστές της (Gale, Ημερίδα ΙΕΝΕ, 2010) παραδέχονται ότι όλες οι εγκαταστάσεις CCS που υπάρχουν στον κόσμο είναι ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ και μπορούν να αποθηκεύουν ΟΛΕΣ ΜΑΖΙ το πολύ 10.000.000 τόνους ετησίως, δηλαδή μόλις το 1/3 των εκπομπών των λιγνιτικών μονάδων της περιοχής μας !!).
Η περιοχή μας «βομβαρδίστηκε» πρόσφατα με διθυραμβικές ανακοινώσεις και Ημερίδες για τη CCS. Ήταν στην ουσία μια ακόμη απέλπιδα προσπάθεια του λιγνιτικού λόμπυ να μας πείσει ότι υπάρχει τρόπος να μειώσουμε δραστικά τις εκπομπές CO2 χωρίς να πειράξουμε το λιγνίτη. Μέχρι και ο κ. Τσοχατζόπουλος, ειδικευμένος �φοροφυγάς επιστρατεύτηκε και ήρθε στην περιοχή ως «τυχαίος» συνοδός εταιρείας που προωθεί την τεχνολογία CCS. Πάντως ούτε η ίδια η ΔΕΗ δεν έχει πειστεί από τις νέες τεχνολογίες δέσμευσης CO2, για αυτό και δεν τις συμπεριλαμβάνει στις προδιαγραφές των νέων λιγνιτικών μονάδων της. [Μόνο η δυνατότητα «κουμπώματος» σε σύστημα CCS προβλέπεται, σε περίπτωση που μελλοντικά (ίσως το 2020 - 2030) η CCS αποδειχτεί εφαρμόσιμη και συμφέρουσα σε βιομηχανική κλίμακα].
Τέλος και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ΡΑΕ επιβεβαιώνει ότι «ώδινε όρος και έτεκεν μυν». Σε σχετικό έγγραφο της δίνει τη χαριστική βολή σε κάθε εύπιστο οπαδό των �πράσινων� νεωτερισμών της QPI, αφού παραδέχεται ότι δεν πρόκειται για τεχνολογία ώριμη και άμεσα υλοποιήσιμη, αλλά για �πρόταση μελλοντικής εξέτασης της δυνατότητας δημιουργίας μονάδας κατακράτησης άνθρακα�, (ή πιο απλά «ζήσε Μάη μου �» )
Με αυτά τα δεδομένα τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν από μια δεύτερη ανάγνωση του άρθρου του κ. Παπαδόπουλου είναι:
� Πως μπορεί να εφαρμοστεί στο Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας (ΛΚΔΜ) μια τεχνολογία δέσμευσης CO2 που είναι ακόμη στα σπάργανα ; Είναι τυχαίο ότι η πρώτη εταιρεία που πλάσαρε αυτή την τεχνολογία στην Αμερική έκλεισε και δεν μπόρεσε να συνεχίσει να.. «πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες» ;
� Πως είναι δυνατόν να δεσμευτούν με τέτοια «ερασιτεχνικά» συστήματα οι τεράστιες ποσότητες CO2 που εκπέμπονται στο ΛΚΔ (31.000.000 τόνοι ετησίως!). Για να απορροφηθεί αυτό το CO2 χρειάζεται να καλλιεργήσουμε πάνω από 170.000 στρέμματα φύκια !!
� Πως είναι δυνατόν να προτείνονται τέτοιες λύσεις για παλιούς (αλλά και για νέους) ατμοηλεκτρικούς σταθμούς της ΔΕΗ που δεν έχουν καν συστήματα δέσμευσης και διαχωρισμού CO2 από τα καυσαέρια των καμινάδων;
� Πως είναι δυνατόν να θεωρείται ότι η περιοχή μας θα γίνει ένα «πράσινο Ελντοράντο» («νέα γενιά πράσινων αγροτών, μονάδες βιοντήζελ, δορυφορικές επιχειρήσεις» κλπ) , αν υιοθετήσουμε την «πράσινη τεχνολογία» του Αστακού για τη δέσμευση του CO2, τη στιγμή που ούτε στον Αστακό ξέρουν τι θα αποδώσουν αυτά τα πειράματα και στην καλύτερη περίπτωση μιλούν για ασήμαντες ποσότητες CO2;
� Πως μπορεί, τέλος, να επικρίνονται οι δήμαρχοι και τα σωματεία για ολιγωρία και τεχνολογική καθυστέρηση, όταν η προτεινόμενη τεχνολογία δεν συνοδεύεται από μια στοιχειώδη κοστολόγηση ούτε από ένα παράδειγμα εφαρμογής μεγάλης κλίμακας σε κάποια ηλεκτροπαραγωγική εγκατάσταση πάνω στη γη ;
Δυστυχώς για τους παραδοσιακούς υπερασπιστές του λιγνίτη οι τεχνολογίες δέσμευσης του CO2 δεν αποτελούν εφαρμόσιμες λύσεις. Η μόνη ρεαλιστική πολιτική μείωσης του CO2 είναι γνωστή: η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές και η ριζική μείωση της λιγνιτικής παραγωγής.
Οι νέες τεχνολογίες είναι ευπρόσδεκτες, αλλά κάτω από μια ψυχρή οπτική, που δίπλα στα συν βλέπει και ερευνά και τα πλην. Οι υπερβολές καλόν είναι να αποφεύγονται, ένθεν και ένθεν. Και να μην τις χρησιμοποιούμε επιλεκτικά για να δικαιώσουμε τις όποιες θεωρήσεις μας.
Οι παλιότεροι τεχνικοί, ειδικά, είμαστε πιο επιφυλακτικοί σε κάθε νέα πατέντα, που υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια, γιατί έχουν δει περισσότερα τα μάτια μας. Ίσως από τους νεώτερους αυτό να θεωρείται συντηρητισμός. Πάντως στην Ελλάδα ισχύει μόνιμα η παροιμία «όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα μικρό καλάθι».
Λάζαρος Τσικριτζής
Χημικός μηχανικός
Συντονιστής των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Κοζάνη, 29-06-2010
Πέμπτη 3 Ιουνίου 2010
.jpg)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)